Abstract
Türkler, sosyo-kültürel süreç içerisinde bazı davranış kalıplarına olumlu anlamlar
yükleyerek aynı zamanda bu davranış kalıplarının inşasına ve korunmasına önem vermişlerdir.
Toplum tarafından onaylandığı için tekrarlanarak kalıp haline gelen davranışlar, geçen yüzyıllar
içerisinde soyut anlam kazanarak birer değer haline gelmiştir. Dolayısıyla sosyo-kültürel hayatın
bir yansıması olan edebi ürünlerde bu değerlerin işlenmesi kaçınılmaz bir hal almıştır.
Anonim halk edebiyatı ürünlerinden olan menkıbelerde de muhataba verilmek istenen
mesaj, kuru bir ileti olmanın dışında, halkın kültür kodlarına işlenmiş değerlerdir. Toplumlar,
geleceklerini sağlıklı bir şekilde oluşturabilmek için bu değerleri gelecek nesillere aktarma ihtiyacı
duyarlar. Bu çalışmada, Siirt menkıbeleri, değer eğitimi açısından ele alınmış, Siirt ilinde derlenmiş
olan menkıbelerde, değerlerin nasıl ve ne sıklıkta işlendiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada
nitel araştırma yöntemlerinden metin inceleme yöntemi kullanılarak Siirt menkıbelerinde bulunan
değerler tespit edilmiştir. Araştırmanın veri toplama kaynağını “Siirt Menkıbeleri ve Türbe
Ritüelleri” adlı kitapta yer alan toplam doksan menkıbe oluşturmaktadır. Verilerin analizinde
betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. İnceleme; Rokeach’ın değer sınıflandırması çerçevesinde
yapılmış, ulaşılan sonuçlar, değer eğitimi açısından yorumlanmıştır. Sonuç olarak; kendini kontrol edebilme, yardımseverlik, geniş görüşlü olmak ve bilgelik gibi vasıta ve gaye değerlerin gelecek
nesillere aktarımında menkıbelerin kullanılabileceği görülmüştür.
Keywords
References
- Aktürk, F. G. (2012) Çocukta değerler eğitimi açısından Üzeyir Gündüz‘ün eserleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Arslan, H. (2006) Yüksek ruhlar ve aydınlar yurdu Tillo, İstanbul. Simurg . Devellioğlu, F. (1992) Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lugat, Ankara. Feryal.
- Eryeşil, T. (2001) Siirt evliyaları ve menkıbeleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat
- Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Bitirme Tezi, Danışman: Hayrettin Rayman, Afyon.
- Güler, İ. M. (2015) Değerler eğitimi açısından Lütfiyye-i Vehbi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.
- Güven, A. Z. (2014) Türk efsanelerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (26), 225-246.
- Karakaş, R. (2014) Siirt menkıbeleri ve türbe ritüelleri, Ankara. Maya.
- Kaymakcan, R. (2010) Değer kavramı ve gençlerin dinî değerleri. Eğitime Bakış, s. 10-15.
- Ocak, A. Y. (2010) Kültür tarihi kaynağı olarak menâkıbnâmeler (Metodolojik bir yaklaşım), Ankara. Türk Tarih Kurumu.
- Ocak, A. Y. (2013) Alevî ve Bektaşî inançlarının İslâm öncesi temelleri, İstanbul. İletişim.
- Ortaylı, İ. (2004) Osmanlı Devleti’nin kuruluşu efsaneler ve gerçekler, Panel Bildirileri. Sayfa: (11-23). Ankara. İmge.
- Özbay, M. (2002) Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretimi. Sayı: 602, sayfa: (112-120). Türk Dili,
- Pehlivan, G. (2009) Dinî şahsiyetler hakkında oluşan anlatılar. Millî Folklor, Cilt: 11, Yıl: 21, Sayı: 83, Sayfa: (88-96).
- Şen, Ü. (2007) Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- TDK Türkçe Sözlük (2005) Ankara. Türk Dil Kurumu.
- Ulusoy, K.; Dilmaç, B. (2012) Değerler eğitimi, Ankara. Pegem Akademi.
- Uyanık B. G. (2012) Okul öncesinde değerler eğitimi, (Ed. Gülden Uyanık Balat), Okul Öncesinde Değerler Eğitimi ve Etkinlik Örnekleri, Ankara. Pegem Akademi.
Abstract
References
- Aktürk, F. G. (2012) Çocukta değerler eğitimi açısından Üzeyir Gündüz‘ün eserleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Arslan, H. (2006) Yüksek ruhlar ve aydınlar yurdu Tillo, İstanbul. Simurg . Devellioğlu, F. (1992) Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lugat, Ankara. Feryal.
- Eryeşil, T. (2001) Siirt evliyaları ve menkıbeleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat
- Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Bitirme Tezi, Danışman: Hayrettin Rayman, Afyon.
- Güler, İ. M. (2015) Değerler eğitimi açısından Lütfiyye-i Vehbi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.
- Güven, A. Z. (2014) Türk efsanelerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (26), 225-246.
- Karakaş, R. (2014) Siirt menkıbeleri ve türbe ritüelleri, Ankara. Maya.
- Kaymakcan, R. (2010) Değer kavramı ve gençlerin dinî değerleri. Eğitime Bakış, s. 10-15.
- Ocak, A. Y. (2010) Kültür tarihi kaynağı olarak menâkıbnâmeler (Metodolojik bir yaklaşım), Ankara. Türk Tarih Kurumu.
- Ocak, A. Y. (2013) Alevî ve Bektaşî inançlarının İslâm öncesi temelleri, İstanbul. İletişim.
- Ortaylı, İ. (2004) Osmanlı Devleti’nin kuruluşu efsaneler ve gerçekler, Panel Bildirileri. Sayfa: (11-23). Ankara. İmge.
- Özbay, M. (2002) Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretimi. Sayı: 602, sayfa: (112-120). Türk Dili,
- Pehlivan, G. (2009) Dinî şahsiyetler hakkında oluşan anlatılar. Millî Folklor, Cilt: 11, Yıl: 21, Sayı: 83, Sayfa: (88-96).
- Şen, Ü. (2007) Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- TDK Türkçe Sözlük (2005) Ankara. Türk Dil Kurumu.
- Ulusoy, K.; Dilmaç, B. (2012) Değerler eğitimi, Ankara. Pegem Akademi.
- Uyanık B. G. (2012) Okul öncesinde değerler eğitimi, (Ed. Gülden Uyanık Balat), Okul Öncesinde Değerler Eğitimi ve Etkinlik Örnekleri, Ankara. Pegem Akademi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Anthropology, Creative Arts and Writing |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | May 1, 2018 |
| Published in Issue | Year 2018 Volume: 24 Issue: 94 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)