Abstract
Köklü bir geçmişe sahip Türk uygarlığı, uzun yıllara dayanan bir tecrübenin sonucudur. Bu uygarlığın oluşmasında tarih, coğrafya, antropoloji, sosyoloji gibi ilim dallarına ait etkenlerin yanı sıra dil ve edebiyatın da büyük katkısı vardır. Yazı diliyle ulaşabildiğimiz ilk örneklerini Orhun Yazıtları’nda gördüğümüz Türk dili, 11.yüzyılda Karahanlı Türkçesiyle yetkin eserler vermiştir. Bu dönemden sonra Türk dünyasının çeşitlicoğrafyalarında edebiyatın gücünden yararlanan aydınlar, ortaya koydukları birbirinden değerli eserlerle Türk dilini işlemiştir. Ortak hafızaya dayalı eser üreten bu isimler, Türk uygarlığının oluşması için dil ve edebiyatın gücünü ustalıkla kullanmışlardır. Kaşgarlı Mahmud, Yusuf Has Hâcib, Yunus Emre, Âşık Paşa, Ali Şir Nevâyî, Necâti Bey gibi büyük isimlerin ortaya koyduğu eserler, Türk dilinin bir uygarlık dili olarak tarihte yer edinmesine büyük katkı sağlamıştır. Bu makalede, geçmişten günümüze Türk Dili ve Edebiyatı’nın uygarlık diline nasıl katkıda bulunduğu ana hatlarıyla ele alınacak, Türk uygarlık dilinin inşası için gayret gösteren önemli isimler değerlendirilmiştir.
Keywords
References
- Akar, A. (2014). Tarihin dile izdüşümü: Ankara savaşı sonrası Anadolu’da dil ve tarih ilişkileri. 1402 Ankara Savaşı Uluslararası Kongresi (Yıldırım-Timur) Bildiri Kitabı, 9-12 Ekim 2012, Ankara: TTK Yayınları, 103-108.
- Akün, Ö. F. (2022).“Kâşgarlı Mahmud. DİA, 25: 9-15, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (2016). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kaçalin, M. S. (1994). Dîvânu Lugâti’t-Türk. DİA, 9: 446-449, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Kaplan, M., Enginün, İ. ve Emil, B. (1993). Lisân-ı Osmânî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir. Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II (1865-1876), İstanbul: Marmara Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- Karabulut, S. (2021). Medeniyet Dili Olarak Türkçe. ASBİDER, 8(23), 334-343.Manazir, M. (2019). Hindistan’da Türkçe Öğretimi, Türk Dili ve Edebiyatı Programı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö6), 53-64.
- Özönder, S. B. (1996). İki Dilin Muhakemesi: Muhâkemetü’l-Lügateyn. Ankara: TDK Yayınları.
- Sayılı, A. (1997). Bilim, kültür ve öğretim dili olarak Türkçe. Erdem, 9(27), 893-902.
- Tarlan, A. N. (1950). Fuzulî’nin Farsça Divanı Tercümesi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Tatcı, M. (yty). Yûnus Emre Dîvânı, Kültür Bakanlığı e-kitap projesi, erişim adresi: https://ekitap.ktb.gov.tr/.
- Uçman, A. (2010). Şemseddin Sâmî. DİA, 38: 519-523, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Yavuz, K. (2000). Âşık Paşa Garîbnâme, Kültür Bakanlığı e-kitap projesi, erişim adresi: https://ekitap.ktb.gov.tr/.
- Yavuz, K. (1985). Şeyhoğlu Mustafa’nın Türkçe Hakkındaki Görüşleri, Hizmeti ve Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l-Ulemâ’sının Dili. Beşinci Milletler Arası Türkoloji Kongresi Tebliğler I Türk Dili, c. 1, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 267-276.
- Yılmaz, O. (2022). Türk uygarlık dilinin inşasında divan şairi Necati Bey’in katkıları. Journal of Turkic Civilization Studies, 3(1), 1-12.
- Yücel, B. (1995). Bâbür Dîvânı (Gramer-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Abstract
References
- Akar, A. (2014). Tarihin dile izdüşümü: Ankara savaşı sonrası Anadolu’da dil ve tarih ilişkileri. 1402 Ankara Savaşı Uluslararası Kongresi (Yıldırım-Timur) Bildiri Kitabı, 9-12 Ekim 2012, Ankara: TTK Yayınları, 103-108.
- Akün, Ö. F. (2022).“Kâşgarlı Mahmud. DİA, 25: 9-15, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (2016). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kaçalin, M. S. (1994). Dîvânu Lugâti’t-Türk. DİA, 9: 446-449, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Kaplan, M., Enginün, İ. ve Emil, B. (1993). Lisân-ı Osmânî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir. Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II (1865-1876), İstanbul: Marmara Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- Karabulut, S. (2021). Medeniyet Dili Olarak Türkçe. ASBİDER, 8(23), 334-343.Manazir, M. (2019). Hindistan’da Türkçe Öğretimi, Türk Dili ve Edebiyatı Programı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö6), 53-64.
- Özönder, S. B. (1996). İki Dilin Muhakemesi: Muhâkemetü’l-Lügateyn. Ankara: TDK Yayınları.
- Sayılı, A. (1997). Bilim, kültür ve öğretim dili olarak Türkçe. Erdem, 9(27), 893-902.
- Tarlan, A. N. (1950). Fuzulî’nin Farsça Divanı Tercümesi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Tatcı, M. (yty). Yûnus Emre Dîvânı, Kültür Bakanlığı e-kitap projesi, erişim adresi: https://ekitap.ktb.gov.tr/.
- Uçman, A. (2010). Şemseddin Sâmî. DİA, 38: 519-523, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Yavuz, K. (2000). Âşık Paşa Garîbnâme, Kültür Bakanlığı e-kitap projesi, erişim adresi: https://ekitap.ktb.gov.tr/.
- Yavuz, K. (1985). Şeyhoğlu Mustafa’nın Türkçe Hakkındaki Görüşleri, Hizmeti ve Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l-Ulemâ’sının Dili. Beşinci Milletler Arası Türkoloji Kongresi Tebliğler I Türk Dili, c. 1, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 267-276.
- Yılmaz, O. (2022). Türk uygarlık dilinin inşasında divan şairi Necati Bey’in katkıları. Journal of Turkic Civilization Studies, 3(1), 1-12.
- Yücel, B. (1995). Bâbür Dîvânı (Gramer-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Language and Literature (Other) |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 Volume: 4 Issue: 1 |
Journal of Turkic Civilization Studies © 2022 by TUAUM is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International
Journal of Turkic Civilization Studies by TUAUM is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International
