İran tarihi ve edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan Firdevsi Şehnamesi’nde adı geçen kahramanlardan biri de Zaloğlu Rüstem’dir. Rüstem, yardımseverliği, cesareti ve gösterdiği kahramanlığıyla, mitolojik bir figür olarak karşımıza çıkmaktadır. Şehname metninde, Rüstem’in doğumundan ölümüne kadar, birçok efsane yer almaktadır. Adı geçen bu efsaneler arasında, Rüstem’in beyaz fili öldürmesi, ejderhayı öldürmesi, cadılar ile mücadelesi, devler (Erjeng, Akdev, Ekvan (Akvan) Dev) ile mücadelesi, Efrasiyab, İsfendiyar, Şeğad ile mücadeleleri gibi kahramanlıkları yer almaktadır. Bu makalede, Rüstem’in efsaneleri arasında yer alan, devlerle olan mücadelesi konu olarak seçilmiş ve bu mücadele sahnelerinin ikonografik çözümü çeşitli koleksiyonlarda bulunan örnekler ile incelenerek, metin-resim bağlantısı, hikâyenin betimlendiği an ile ikonografik değişimi irdelenmiştir. Seçilen bu örnekler; en erken 14.yy, en geç ise 17.yy’a tarihlendirilmektedir. Bu yüzyıllar arasında hazırlanan resimli Firdevsi Şehnameleri’nde en az tasvir edilen Erjeng Dev olurken en fazla tasviri yapılan ise Akdev ve Ekvan Dev’dir. Ayrıca, Şehname metninde tespit edilen devlerle mücadelenin canlandırıldığı sahneler incelenirken, Şehname’de geçen olay sırası göz önüne alınarak, her bir hikâye kendi içinde kronolojik olarak değerlendirilmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | April 30, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Issue: 45 |
Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences take part in national and international indices such as Akademia Social Sciences Index (ASOS), Business Source Corporate Plus (EBSCO), Scientific Indexing Services (SIS), Turkish Education İndex (TEİ), Directory of Research Journals Indexing (DRJI), Akademic Resource İndex (ResearchBib), Journal Factor, CiteFactor, Information Matrix for the Analysis of Journals (MİAR), Index Copernicus (IC), Social Sciences Citation Index (SOBİAD).