Öz
Alî Şîr Nevâyî, one of the most productive names in Turkish literature, consciously wrote his works in Turkish at a time when Persian was the literary language and writing in Turkish was despised. At the same time, Nevâyî is also fluent in Persian enough to compose a divan. His Persian Divan; it consists of gazel, müseddes, terkib-bend, rübâ'î, kıt'a, tarih, lugaz, muamma, mufreds, an elegy written for Molla Câmî and eulogies named “Sitte-i Zarûriyye”. In addition, Nevâyî has four more odes titled “Fusûl-i Erba'a” which are not included in the manuscripts of Persian divans in Turkey. Fusûl-i Erba'a; it consists of four odes titled “Seretân”, “Hazân”, “Bahâr” and “Dey”, which talk about the four seasons. In the first episode of this study, which will contain the Turkish translations of Nevâyî's eulogies; Nevâyî's ability to produce works in Turkish and Persian is mentioned, the eulogies in “Sitte-i Zarûriyye” and “Fusûl-i Erba'a” are briefly introduced, and the Turkish translation of the eulogy titled “Seretân” is given at the end. In this serial, the Turkish translation of “Hazân”, which is the second eulogy of “Fusûl-i Erba'a”, is included.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Dehhudâ, A. E. (1373). Lugat-nâme. C. 14, Muessese-i İntişârât-i Çâp-i Dânişgâh-i Tehrân.
- Demirhan Erdemir, A. (1989). “Ahlât-ı Erbaa”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 2.cilt.
- Enverî, H. (1382).Ferheng-i Bozurg-i Sohen. C. 8. Çâp-i devvom.
- Kartal, A. & Eraslan, S. (2022). Alî Şîr Nevâyî’nin Farsça kasideleri-I, Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, c. 6, sy. 2, s. 415-436.
- Mu’în, Muhammed (1371). Ferheng-i Fârsî. Şeş cild. Çâp-i heştum, Çâphâne-i Sipihr.
- Nevâyî (1395). Dîvân-i Emîr Nizâmüddîn Alî Şîr Nevâyî «Fânî». (be-tashîh-i Seyyid Abbâs Restâhîz-i Sânçârekî), Çâp-i evvel, İntişârât-i Emîrî.
- Rafiddinov, S. & Tacıbayev, H. (2002-2003). Mükemmel eserler toplamı: Farsça Divan, 18-20. Ciltler, Özbekistan Fenler Akademisi Neşriyatı.
- Şükûn, Z. (1984). Farsça-Türkçe lûgat, gencîne-i güftâr ferheng-i Ziyâ. C. 3. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Öz
Türk edebiyatının en velut isimlerinden olan Alî Şîr Nevâyî, Farsçanın edebî dil olduğu ve Türkçe eser vermenin küçümsendiği bir dönemde, eserlerini şuurlu olarak Türkçe kaleme almıştır. Aynı zamanda Nevâyî, bir dîvân tertip edecek kadar Farsçaya da hâkimdir. Onun Farsça Dîvân’ı; gazel, müseddes, terkîb-bend, rübâ’î, kıt’a, tarih, lugaz, muammâ, müfredler, Molla Câmî için yazılan mersiye ile “Sitte-i Zarûriyye” isimli kasidelerden oluşmaktadır. Ayrıca Nevâyî’nin Türkiye’de bulunan Farsça dîvânlarının yazma nüshalarında yer almayan ve “Fusûl-i Erba’a” başlığını taşıyan dört kasidesi daha mevcuttur. Fusûl-i Erba’a; dört mevsimden bahseden “Seretân”, “Hazân”, “Bahâr” ve “Dey” başlıklı dört kasideden oluşmaktadır. Nevâyî’nin kasidelerinin Türkçe tercümelerini ihtiva edecek olan bu çalışmanın ilk tefrikasında; Nevâyî’nin Türkçe ve Farsça eserler verme kabiliyetinden söz edilmiş, “Sitte-i Zarûriyye” ve “Fusûl-i Erba’a”da yer alan kasideler kısaca tanıtılmış ve sonunda da “Seretân” başlıklı kasidenin Türkçe tercümesine yer verilmiştir. Bu tefrika ise “Fusûl-i Erba’a”nın ikinci kasidesi olan “Hazân”ın Türkçe tercümesini ihtiva etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Dehhudâ, A. E. (1373). Lugat-nâme. C. 14, Muessese-i İntişârât-i Çâp-i Dânişgâh-i Tehrân.
- Demirhan Erdemir, A. (1989). “Ahlât-ı Erbaa”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 2.cilt.
- Enverî, H. (1382).Ferheng-i Bozurg-i Sohen. C. 8. Çâp-i devvom.
- Kartal, A. & Eraslan, S. (2022). Alî Şîr Nevâyî’nin Farsça kasideleri-I, Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, c. 6, sy. 2, s. 415-436.
- Mu’în, Muhammed (1371). Ferheng-i Fârsî. Şeş cild. Çâp-i heştum, Çâphâne-i Sipihr.
- Nevâyî (1395). Dîvân-i Emîr Nizâmüddîn Alî Şîr Nevâyî «Fânî». (be-tashîh-i Seyyid Abbâs Restâhîz-i Sânçârekî), Çâp-i evvel, İntişârât-i Emîrî.
- Rafiddinov, S. & Tacıbayev, H. (2002-2003). Mükemmel eserler toplamı: Farsça Divan, 18-20. Ciltler, Özbekistan Fenler Akademisi Neşriyatı.
- Şükûn, Z. (1984). Farsça-Türkçe lûgat, gencîne-i güftâr ferheng-i Ziyâ. C. 3. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Kasım 2022 |
| Kabul Tarihi | 6 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 6 Sayı: 4 |
Cited By
Alî Şîr Nevâyî'nin Farsça Şiirleri-V
Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
https://doi.org/10.34083/akaded.1391440
Alî Şîr Nevâyî’nin Farsça Kasideleri-IV
Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
https://doi.org/10.34083/akaded.1328009
Alî Şîr Nevâyî'nin Farsça Şiirleri III
Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
https://doi.org/10.34083/akaded.1268112
This work is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International