Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

Bu çalışmada, Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin (UOK) Ukrayna milli kimlik inşasındaki rolü
açıklanmıştır. UOK ile Ukrayna Ortodoks Kilisesi Moskova Patrikliği (UOK-MP) rekabet
içindedirler. Bu rekabet aynı zamanda milli kimlik tartışmasına ait bir rekabettir.
UOK-MP Rusya Ortodoks Kilisesi’ne (ROK) bağlı bir metropolitliktir. Ukrayna
bağımsızlığını aldığı zaman bu kilise ülkedeki en büyük dini yapıydı. UOK-MP’ne karşılık
Ukrayna Ortodoks Kilisesi Kiev Patrikliği (UOK-KP) kuruldu. Bu kilise, milli bir kilise olarak,
ibadet dilini Ukraynaca olarak belirledi. Patriklik özellikle ROK tarafından gayri resmi olarak ilan
edildi. Buna rağmen, ilerleyen zamanlarda, UOK-MP’nin Rusya taraftarlığı UOK-KP’nin
büyümesine sebep oldu. Kırım’ın işgali ve Donbas olayları sonrası UOK-KP Ukrayna’daki en
önemli kilise konumuna geldi. Fener Rum Patrikliği Ekümenik Patriklik olarak UOK-KP ile
Ukrayna Otosefali Ortodoks Kilisesi’nin (UOOK) birleşmesini tanıdı. Daha sonra bu iki kilisenin
birleşmesiyle oluşan UOK’ne “Kiev ve Tüm Ukrayna’nın Kilisesi” unvanını ve bağımsızlık
beratını (Tomos) verdi. Böylece Ukrayna kimliği inşa sürecinde ulusal kilise de inşa edilmiş oldu.
UOK’nin, tarih sahnesine çıkışı sürecinde, Ukrayna milli kimliği inşasına katkısını üç
alanda değerlendirebiliriz. Bunlardan birincisi dildir. UOK-MP’nin ibadet dili Rusçadır. Buna
karşın UOK’nin ibadet ve İncil dili Ukraynacadır. İkinci olarak politik süreçtir. Siyasilerle birlikte
UOK milli kimliğin oluşmasına katkı yapmıştır. Hatta UOK’nin bağımsızlığı olmadan bağımsız
Ukrayna’dan bahsetmek imkansızdır. Son olarak, UOK büyük halk kitlelerine milli bilinç vermiş
veya kilise milli bilinci artan insanların uğradıkları yer olmuştur. Yani milli bilinç arttıkça kilisenin
cemaati de büyümüştür.