Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

HISTORICAL DEVELOPMENT OF INTERNAL AUDIT AND INTERNAL AUDIT ARRANGEMENT

Yıl 2023, Sayı: 25, 55 - 68, 29.07.2023

Halime Karaca

Öz

Internal auditing is an independent and impartial assurance and consulting activity conducted to improve and add value to the organization's activities. Internal audit; while it was a unit covering only accounting and financial issues in the first periods of its implementation, today it has transformed into a unit that provides direction and guidance for businesses that also include risk management and control assessments, as well as revealing opportunities. The aim of this study is to reveal the historical development process of internal audit practices and to evaluate international and national regulations regarding internal auditing within the scope of literature.

Anahtar Kelimeler

Auditing Internal Auditing Internal Auditing Arrangement

Kaynakça

  • Adiloğlu, B. (2011). İç Denetim Süreci ve Kontrol Prosedürleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Akpınar, Y. (2010). 610 No’ lu Uluslararası Denetim Standardı Hükümleri İle Türkiye Uygulamaları Çerçevesinde İç Denetim ve İç Denetim Çalışmaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12( 2), 174-200.
  • Allegrini, M, D’Onza, G., Paape, L., Melville, & R., Sarens, G. (2006). The European Literature Review on Internal Auditing, Managerial Auditing Journal. 21(8), 845-853.
  • Ateş, S. (2015). Türkiye’de İç Denetimde Dış Kaynak Kullanımı: Bir Literatür Taraması. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (602), 43-66.
  • Brennan, N. M. (2000). Turnbull puts Risk Management to the Top of Corporate Agendas, Irish Business Law, III (3), 1- 14.
  • Cangemi, M. P., & Singleton, T. (2003). Managing The Audit Function: A Corporate Audit Department Procedures Guide, (Third Edition), John Wiley & Sons, Hoboken.
  • Cargou, C. (2010). Guidance on the 8th EU Company Law Directive; article 41, Monitoring the Effectiveness of Internal Control, Internal Audit and Risk Management Systems, Guidance for Boards and Audit Committees.1-19.
  • Cengiz, S. (2013). İşletmelerde Kurumsal Yönetim Kapsamında İç Denetimin Yeri ve Önemi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 15(2), 403-448.
  • Cooper B.J., Leung P., & Wong, G. (2006). The Asia Pacific Literature Review on Internal Auditing. Managerial Auditing J. 21(8): 822 – 834.
  • Çalışkan, A. (2006), Sekizinci Yönerge Çerçevesinde Avrupa Birliğinde Bağımsız Denetim, Sayıştay Dergisi, (63), 51-58.
  • Çevikbaş, R. (2011). Türkiye’de İç Denetim Kurumu, Türk İdare Dergisi, ( 471-472), 47-67.
  • Demir, M., Ülker, Y. & Arslan, Ö. (2018). İç Kontrol, İç Denetim ve Bağımsız Denetim İlişkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (5), 82-104.
  • Demirci, G. (2016). COSO İç Kontrol-Bütünleşik Çerçeve Yeniliklerine Bir Bakış, Mali Hizmetler Bülteni. Aralık. Eryılmaz, A. (2009). J-SOX, Amerikalı SOX’un Yerini Alır Mı? Deloitte, http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/DeloitteMakaleleri/JSOX%20_2_.pdf (Erişim Tarihi: 15.11.2020).
  • Kartal, F. (2013). Türkiye’de Kamu ve Özel Sektörde İç Denetim Uygulamaları, Maliye ve Finans Yazıları, 1 (99), 8-36.
  • Kayım, A. (2006). 1984’ten 2006’ya Avrupa Birliğinde Yasal (Mali) Denetim: Revize 8. Direktif Neler Getiriyor? Mali Çözüm Dergisi, (76), 147-155.
  • Kesik, A. (2005). 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bağlamında ve AB Sürecinde Türk Kamu İç Mali Kontrol Sistemi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 94-114.
  • Kızılboğa, R. & Özşahin, F. (2013). Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin İç Denetim Faaliyetine ve İç Denetçilere Katkısı. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 220-236.
  • Kızılboğa, R.(2013). Kurumsal Risk Odaklı İç Denetim İstanbul Büyükşehir Belediyesi İçin Bir Öneri, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını Yayın No: 76, İstanbul.
  • Korkmaz, U. (2007). Kamuda İç denetim. Bütçe Dünyası Dergisi, 2(25), 4-15.
  • Kurnaz, N., & Çetinoğlu, T. (2010). İç Denetim. Güncel Yaklaşımlar, Umuttepe Kitabevi, Kocaeli.
  • Memiş, M. Ü. (2016). Kurumsal İşletme Yönetiminde Denetimin Önemi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), 34-49.
  • Memiş, M.Ü., & Güner, M. F. (2011). Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Sürecinde Muhasebe ve Denetim Alanında Yapılan Düzenlemeler, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20( 2), 149-164.
  • Memiş, M. Ü. (2008). Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar, Mali Çözüm Dergisi, (85), 75-91.
  • Mihret, D.G., & Woldeyohannis, G.Z. (2008). Value-Added Role of Internal Audit: An Ethiopian Case Study, Managerial Auditing Journal, 23(6): 567-595.
  • Mitea, A. (2006). System Auditing in Public Institutions, (Bucharest: Edition of the Ministry of Administration and Internal Affairs).
  • Moeller, R. (2009). Brink’s Modern Internal Auditing. (7TH Edition). New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
  • Munteanu, V., & Zaharia, D.L. (2014). Current Trends in Internal Audit. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 116, 2239-2242.
  • Murray, A. (1976). The first internal auditors. Journal of Accountancy, January, 141, 98.
  • Özbek, C. Y. (2012). Kamu İç Denetim Kalite Güvece ve Geliştirme Programı: Uluslararası İç Denetim Standartları Açısından Değerlendirme, Ankara: Matsa Basımevi.
  • Pickett, K. H. S. (2003). The Internal Auditing Handbook, (Second Edition), England: John Wiley & Sons Inc.
  • Pitt, S. A. (2014). Internal Audit Quality: Developing A Quality Assurance And İmprovement Program. New Jersey: John Wiley & Sons.
  • Ramamoorti, S. (2003). Internal Auditing: History, Evolution, and Prospects, Research Opportunities in Internal Auditing (Ed: Andrew D. Bailey; Audrey A. Gramling and Sridhar Ramamoorti), The Institute of Internal Auditors (IIA), The United States of America, 1-23.
  • Sabuncu, B. (2018). İç denetim anlayışındaki değişiklikler ve gelişmeler. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı), 779-789.
  • Sabuncu, B. (2017). İşletmelerde İç Denetim ve İç Kontrol İlişkisi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18 ( 2), 161-174.
  • Selimoğlu, S. & Saldı M. H. (2018). Küresel Bir Bakış Açısıyla Türkiye’de İç Denetimin Gelişimi, BMIJ, 6(4): 1395-1416.
  • Switzer, S. (2007). Internal Audit Reports Post Sarbanes-Oxley: A Guide to Process-Driven Reporting, New Jersey: John Wiley & Sons. Inc.
  • Şimşek, K. (2019). Uluslararası İç Denetim Standartları Kapsamında Yürütülen İç Denetim Uygulamalarının Kurumsal Yönetim Kalitesi Üzerindeki Rolü: Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerinde Bir Anket Çalışması, ( Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Temel, H. (2008). Bağımsız Denetimde Sarbanes Oxley Kanunu ve SPK Düzenlemelerinin Karşılaştırılması, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 45 (519), 81-96.
  • Tetik, N., & Karaca, H. (2022). İç Denetimin Hileli Finansal Raporlama Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Uygulama, (Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tetik, N., & Karaca, H. (2021). İç Kontrol Kavramı ve Uygulamalarının Tarihsel Gelişimi. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, 189-204.
  • Türedi, H., Zor, Ü. & Gürbüz, F. (2015). Risk Odaklı İç Denetim. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 1-20. DOI: 10.25095/mufad.396528
  • Uzay, Ş., & Tanç, A. (2008). Internal Auditing in Turkey: The Historical Development. 12th World Congress of Accounting Historians. İstanbul.
  • Uzay, Ş. (2003). İç Denetimin Geleceği ve Yeni Eğilimler, XXII. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya, 205-231.
  • Uzay, Ş. (1998). İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetime Etkisi, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Dergisi, 12 (1), 161-176.
  • Verlag, E. S. (2007). The Role of Internal Audit in Corporate Governance in Europa European Confederation of Institutes of Internal Auditing ( ECIIA) (Ed). Current Status, Necassary Improvement, Future Tasks.
  • Yılancı, M. (2015). İç Denetim ve İç Kontrol Değerleme Rehberi, (3. Baskı.) Ankara: Detay Yayıncılık.
  • https://www.tide.org.tr/page/1/Hakkimizda (Erişim Tarihi: 17.12.2022).
  • https://www.prmfinans.com/seri-v-no-68-araci-kurum-ic-denetim (Erişim Tarihi: 18.12.2022).

İÇ DENETİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE İÇ DENETİM DÜZENLEMELERİ

Yıl 2023, Sayı: 25, 55 - 68, 29.07.2023

Halime Karaca

Öz

İç denetim kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacıyla yürütülen bağımsız ve tarafsız bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim; uygulandığı ilk dönemlerde sadece muhasebe ve mali konuları içeren bir birim iken günümüzde risk yönetimi ve kontrol değerlendirmelerini de kapsayan, bununla birlikte fırsatları ortaya koyabilen, işletmeler için yön ve yol gösteren bir birime dönüşmüştür. Bu çalışmanın amacı iç denetim uygulamalarının tarihsel gelişim sürecini ortaya koymak ve iç denetime ilişkin uluslararası ve ulusal düzenlemeleri literatür kapsamında değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, İç Denetim, İç Denetim Düzenlemeleri

Kaynakça

  • Adiloğlu, B. (2011). İç Denetim Süreci ve Kontrol Prosedürleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Akpınar, Y. (2010). 610 No’ lu Uluslararası Denetim Standardı Hükümleri İle Türkiye Uygulamaları Çerçevesinde İç Denetim ve İç Denetim Çalışmaları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12( 2), 174-200.
  • Allegrini, M, D’Onza, G., Paape, L., Melville, & R., Sarens, G. (2006). The European Literature Review on Internal Auditing, Managerial Auditing Journal. 21(8), 845-853.
  • Ateş, S. (2015). Türkiye’de İç Denetimde Dış Kaynak Kullanımı: Bir Literatür Taraması. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (602), 43-66.
  • Brennan, N. M. (2000). Turnbull puts Risk Management to the Top of Corporate Agendas, Irish Business Law, III (3), 1- 14.
  • Cangemi, M. P., & Singleton, T. (2003). Managing The Audit Function: A Corporate Audit Department Procedures Guide, (Third Edition), John Wiley & Sons, Hoboken.
  • Cargou, C. (2010). Guidance on the 8th EU Company Law Directive; article 41, Monitoring the Effectiveness of Internal Control, Internal Audit and Risk Management Systems, Guidance for Boards and Audit Committees.1-19.
  • Cengiz, S. (2013). İşletmelerde Kurumsal Yönetim Kapsamında İç Denetimin Yeri ve Önemi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 15(2), 403-448.
  • Cooper B.J., Leung P., & Wong, G. (2006). The Asia Pacific Literature Review on Internal Auditing. Managerial Auditing J. 21(8): 822 – 834.
  • Çalışkan, A. (2006), Sekizinci Yönerge Çerçevesinde Avrupa Birliğinde Bağımsız Denetim, Sayıştay Dergisi, (63), 51-58.
  • Çevikbaş, R. (2011). Türkiye’de İç Denetim Kurumu, Türk İdare Dergisi, ( 471-472), 47-67.
  • Demir, M., Ülker, Y. & Arslan, Ö. (2018). İç Kontrol, İç Denetim ve Bağımsız Denetim İlişkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (5), 82-104.
  • Demirci, G. (2016). COSO İç Kontrol-Bütünleşik Çerçeve Yeniliklerine Bir Bakış, Mali Hizmetler Bülteni. Aralık. Eryılmaz, A. (2009). J-SOX, Amerikalı SOX’un Yerini Alır Mı? Deloitte, http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/DeloitteMakaleleri/JSOX%20_2_.pdf (Erişim Tarihi: 15.11.2020).
  • Kartal, F. (2013). Türkiye’de Kamu ve Özel Sektörde İç Denetim Uygulamaları, Maliye ve Finans Yazıları, 1 (99), 8-36.
  • Kayım, A. (2006). 1984’ten 2006’ya Avrupa Birliğinde Yasal (Mali) Denetim: Revize 8. Direktif Neler Getiriyor? Mali Çözüm Dergisi, (76), 147-155.
  • Kesik, A. (2005). 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bağlamında ve AB Sürecinde Türk Kamu İç Mali Kontrol Sistemi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 94-114.
  • Kızılboğa, R. & Özşahin, F. (2013). Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin İç Denetim Faaliyetine ve İç Denetçilere Katkısı. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 220-236.
  • Kızılboğa, R.(2013). Kurumsal Risk Odaklı İç Denetim İstanbul Büyükşehir Belediyesi İçin Bir Öneri, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını Yayın No: 76, İstanbul.
  • Korkmaz, U. (2007). Kamuda İç denetim. Bütçe Dünyası Dergisi, 2(25), 4-15.
  • Kurnaz, N., & Çetinoğlu, T. (2010). İç Denetim. Güncel Yaklaşımlar, Umuttepe Kitabevi, Kocaeli.
  • Memiş, M. Ü. (2016). Kurumsal İşletme Yönetiminde Denetimin Önemi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), 34-49.
  • Memiş, M.Ü., & Güner, M. F. (2011). Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Sürecinde Muhasebe ve Denetim Alanında Yapılan Düzenlemeler, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20( 2), 149-164.
  • Memiş, M. Ü. (2008). Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar, Mali Çözüm Dergisi, (85), 75-91.
  • Mihret, D.G., & Woldeyohannis, G.Z. (2008). Value-Added Role of Internal Audit: An Ethiopian Case Study, Managerial Auditing Journal, 23(6): 567-595.
  • Mitea, A. (2006). System Auditing in Public Institutions, (Bucharest: Edition of the Ministry of Administration and Internal Affairs).
  • Moeller, R. (2009). Brink’s Modern Internal Auditing. (7TH Edition). New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
  • Munteanu, V., & Zaharia, D.L. (2014). Current Trends in Internal Audit. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 116, 2239-2242.
  • Murray, A. (1976). The first internal auditors. Journal of Accountancy, January, 141, 98.
  • Özbek, C. Y. (2012). Kamu İç Denetim Kalite Güvece ve Geliştirme Programı: Uluslararası İç Denetim Standartları Açısından Değerlendirme, Ankara: Matsa Basımevi.
  • Pickett, K. H. S. (2003). The Internal Auditing Handbook, (Second Edition), England: John Wiley & Sons Inc.
  • Pitt, S. A. (2014). Internal Audit Quality: Developing A Quality Assurance And İmprovement Program. New Jersey: John Wiley & Sons.
  • Ramamoorti, S. (2003). Internal Auditing: History, Evolution, and Prospects, Research Opportunities in Internal Auditing (Ed: Andrew D. Bailey; Audrey A. Gramling and Sridhar Ramamoorti), The Institute of Internal Auditors (IIA), The United States of America, 1-23.
  • Sabuncu, B. (2018). İç denetim anlayışındaki değişiklikler ve gelişmeler. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı), 779-789.
  • Sabuncu, B. (2017). İşletmelerde İç Denetim ve İç Kontrol İlişkisi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18 ( 2), 161-174.
  • Selimoğlu, S. & Saldı M. H. (2018). Küresel Bir Bakış Açısıyla Türkiye’de İç Denetimin Gelişimi, BMIJ, 6(4): 1395-1416.
  • Switzer, S. (2007). Internal Audit Reports Post Sarbanes-Oxley: A Guide to Process-Driven Reporting, New Jersey: John Wiley & Sons. Inc.
  • Şimşek, K. (2019). Uluslararası İç Denetim Standartları Kapsamında Yürütülen İç Denetim Uygulamalarının Kurumsal Yönetim Kalitesi Üzerindeki Rolü: Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerinde Bir Anket Çalışması, ( Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Temel, H. (2008). Bağımsız Denetimde Sarbanes Oxley Kanunu ve SPK Düzenlemelerinin Karşılaştırılması, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 45 (519), 81-96.
  • Tetik, N., & Karaca, H. (2022). İç Denetimin Hileli Finansal Raporlama Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Uygulama, (Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tetik, N., & Karaca, H. (2021). İç Kontrol Kavramı ve Uygulamalarının Tarihsel Gelişimi. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, 189-204.
  • Türedi, H., Zor, Ü. & Gürbüz, F. (2015). Risk Odaklı İç Denetim. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 1-20. DOI: 10.25095/mufad.396528
  • Uzay, Ş., & Tanç, A. (2008). Internal Auditing in Turkey: The Historical Development. 12th World Congress of Accounting Historians. İstanbul.
  • Uzay, Ş. (2003). İç Denetimin Geleceği ve Yeni Eğilimler, XXII. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya, 205-231.
  • Uzay, Ş. (1998). İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetime Etkisi, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Dergisi, 12 (1), 161-176.
  • Verlag, E. S. (2007). The Role of Internal Audit in Corporate Governance in Europa European Confederation of Institutes of Internal Auditing ( ECIIA) (Ed). Current Status, Necassary Improvement, Future Tasks.
  • Yılancı, M. (2015). İç Denetim ve İç Kontrol Değerleme Rehberi, (3. Baskı.) Ankara: Detay Yayıncılık.
  • https://www.tide.org.tr/page/1/Hakkimizda (Erişim Tarihi: 17.12.2022).
  • https://www.prmfinans.com/seri-v-no-68-araci-kurum-ic-denetim (Erişim Tarihi: 18.12.2022).
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Halime Karaca 0000-0003-0218-3851

Erken Görünüm Tarihi 29 Temmuz 2023
Yayımlanma Tarihi 29 Temmuz 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA Karaca, H. (2023). İÇ DENETİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE İÇ DENETİM DÜZENLEMELERİ. Muhasebe Ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi(25), 55-68.
 Kapak Resmi İndir