Research Article
BibTex RIS Cite

The Relationship Between R&D Expenditures and Business Profitability and an Application in BIST

Year 2024, Volume: 7 Issue: 1, 76 - 89, 03.07.2024
https://doi.org/10.59372/turajas.1404748

Abstract

This study aims to assess the impact of R&D expenditures on firm profitability using efficiency scores measured by the VZA input-oriented BCC model. The relationship between R&D expenditure efficiency scores and firm profitability is examined through separate analyses of balance sheet capitalization and income statement expenses. The study analyzes activity reports from 21 manufacturing companies listed on BIST, published on the Public Disclosure Platform (KAP) between 2015 and 2019. Findings suggest that balance sheet-recorded R&D expenditures are more effective and have a stronger relationship with efficiency scores compared to income statement-recorded R&D expenditures.

Ethical Statement

BİST üzerinde çalışma yapıldığı için etik kurul onay belgesine gerek duyulmamaktadır.

Thanks

Çalışmada kıymetli emeklerini esirgemeyen sayın Prof. Dr. M. Mustafa KISAKÜREK hocama teşekkürlerimi sunarım.

References

  • Akgün, A. & Akgün Ö. (2016), İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Karlılığa Etkisi: Aselsan Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (12), 1-12. http://sosyoteknik.selcuk.edu.tr/sustad/article/view/83
  • Arslantürk, D. (2010), Ar-Ge Harcamaları ile Hisse Senedi Getirisi ve Risk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye örneği, (Tez numarası. 270915) [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Ayaydın, H. & Karaaslan, İ. (2014). The Effect Of Research And Development Investment On Firms’ Financial Performance: Evidence From Manufacturing Firms In Turkey. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9 (2), 43-59. https://dergipark.org.tr/en/pub/beyder/issue/3469/47188
  • Çıtak, L. & İltaş, Y. (2017). Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (76), 239-254. https://doi.org/10.25095/mufad.400236
  • Demir, A.Z. ve Alpaslan, F. (2016). Ar-Ge ve Yeniliğin Finansal Performans ve İstihdam üzerine etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 777-785. https://doi.org/10.17719/jisr.2016.1423
  • Demir, C. & Güleç, Ö. F. (2019). Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Karlılığı Üzerine Etkisi: BIST İmalat Sektörü Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 57-72. https://doi.org/10.30794/pausbed.411141
  • Demirci, A., (2012). OECD Üyesi Ülkelerin Ekonomik ve Sosyal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi, (Tez Numarası, 319749), [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Demirgüneş, K. & Üçler, G. (2016). Ar-Ge Yatırımları ve Büyüme: İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45 (1), 53-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuisletme/issue/30530/330270
  • Eyibil, M. A. (2021). Türkiye'de Yoğun AR-GE Harcaması Yapan Şirketlerin AR-GE Harcamalarının Büyüme ve Karlılıklarına Etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Maltepe Üniversitesi
  • Gökçe, N., ve Tellioğlu, T., (2013), Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Kayıtlanması ve Raporlanması, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İİBF Dergisi, 15 (1), ss.121-132.
  • Güleş, H. & Bülbül, H. (2004), İşletmeler İçin Stratejik Rekabet Aracı: Yenilikçilik, (ss. 15-414), Nobel Yayınevi, Ankara
  • Gün, M. & Kaygın, C. (2020). Investigation Of The Effect Of R&D Investments On Financial Performance Via Data Envelopment Analysis. Business & Management Studies: An International Journal, 8(3), 2649–2674. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i3.1539
  • Güzen, H. D. & Başar, B. (2019). Ar-Ge Harcamalarının Raporlanması ve Kârlılığa Etkisi: BİST Sınai Endeksi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1-24 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/49099/626792
  • Işık, N., Engeloğlu, Ö. & Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 27-46.
  • İskenderoğlu, Ö. , Karadeniz, E. & Atioğlu, E. (2012). Türk Bankacılık Sektöründe Büyüme, Büyüklük ve Sermaye Yapısı Kararlarının Karlılığa Etkisinin Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7 (1), 291-311. https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf/issue/5717/76523
  • Kiracı, M. & Arsoy, M. F. (2013). Araştırma Geliştirme Giderlerinin İşletmelerin Karlılığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: İMKB Metal Eşya Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (41), 33-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis/issue/63903/967273
  • Kocamış, T. & Güngör, A. (2014), Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması, Maliye Dergisi, (166), 127-138.
  • Lantz, J. S. & Sahut, J. M. (2005). R&D Investment and the Financial Performance of Technological Firms. International Journal of Business, 10(3), 251.
  • Örücü, E., Kılıç, R. & Savaş, A. (2011), KOBİ’lerde İnovasyon Stratejileri ve İnovasyon Yapmayı Etkileyen Faktörler: Bir Uygulama, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 58-73. https://hdl.handle.net/11376/248
  • Özcan, M., Ağırman, E. & Yılmaz, Ö. (2014), Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama, Maliye Dergisi, (166), 139-158.
  • Seçilmiş, N. (2012), Yeni Ekonomi Çerçevesinde Yapılan Ar-Ge Faaliyetlerinin Büyümeye Katkısı: Gaziantep Örneği, (Tez numarası. 317776) [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi
  • Ünal, T. & Seçilmiş N. (2014). Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 202-210. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yead/issue/21809/234444
  • Wakelin, K., (2001), Productivity Growth and R&D Expenditure in UK Manufacturing Firms, Research Policy, 30(7), 1079-1090.
  • Yaşar, F. & Yavuz, S. (2017). İmalat İşletmelerinde Etkinlik Ölçümü: BİST 100 Örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, İktisat Özel Sayısı, 193-220. https://doi.org/10.29029/busbed.364139
  • Yıldırım, H. H. & Sakarya, Ş. (2018). Firmaların Ar-Ge Harcamalarının Aktif ve Özsermaye Karlılığına Etkisi: BİST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama, İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 39-60. https://doi.org/10.22139/jobs.425497
  • Yücel, R. & Ahmetoğulları, K. (2015). AR-GE Harcamalarının Firmaların Net Kar Değişimi ve Hisse Başına Karlılığına İnovatif Etkisi: BİST Teknoloji Yazılım ve Bilişim Sektöründe Bir Uygulama, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 87-104. https://dergipark.org.tr/tr/pub/basbed/issue/38791/455565
  • Zerenler, M., Türker, N. & Şahin, E. (2007). Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme AR-GE ve Yenilik İlişkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 653-667. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61793/924256

Ar-Ge Harcamaları ve İşletme Karlılığı Arasındaki İlişki ve BİST’te Bir Uygulama

Year 2024, Volume: 7 Issue: 1, 76 - 89, 03.07.2024
https://doi.org/10.59372/turajas.1404748

Abstract

Çalışmanın amacı, Ar-Ge harcamalarının etkinlik skorlarını ve işletme karlılığına olan etkisini ölçmektir. Ar-Ge harcamalarının etkinlik skorları VZA girdi yönlü BCC modeli ile ölçülmüştür. Ar-Ge harcamalarının etkinlik skorları ile işletme karlılığı arasındaki ilişki korelasyon analizleriyle test edilmiştir. Çalışmada, bilançoda aktifleştirilen ve gelir tablosunda direkt gider olarak kaydedilen Ar-Ge harcamaları ayrı ayrı analiz edilmiştir. Çalışmada, BİST' te işlem gören 21 imalat işletmesinin 2015-2019 yılları arasında KAP tarafından yayınlanan faaliyet raporlarından yararlanmıştır. Sonuç olarak, bilançodaki Ar-Ge harcamalarının gelir tablosundaki Ar-Ge harcamalarından daha etkin olduğu ve bilançodaki Ar-Ge harcamaları ile etkinlik skorları arasındaki ilişkinin, gelir tablosundaki Ar-Ge harcamaları ile etkinlik skorları arasındaki ilişkiden daha güçlü olduğu bulunmuştur.

References

  • Akgün, A. & Akgün Ö. (2016), İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Karlılığa Etkisi: Aselsan Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (12), 1-12. http://sosyoteknik.selcuk.edu.tr/sustad/article/view/83
  • Arslantürk, D. (2010), Ar-Ge Harcamaları ile Hisse Senedi Getirisi ve Risk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye örneği, (Tez numarası. 270915) [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Ayaydın, H. & Karaaslan, İ. (2014). The Effect Of Research And Development Investment On Firms’ Financial Performance: Evidence From Manufacturing Firms In Turkey. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9 (2), 43-59. https://dergipark.org.tr/en/pub/beyder/issue/3469/47188
  • Çıtak, L. & İltaş, Y. (2017). Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (76), 239-254. https://doi.org/10.25095/mufad.400236
  • Demir, A.Z. ve Alpaslan, F. (2016). Ar-Ge ve Yeniliğin Finansal Performans ve İstihdam üzerine etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 777-785. https://doi.org/10.17719/jisr.2016.1423
  • Demir, C. & Güleç, Ö. F. (2019). Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Karlılığı Üzerine Etkisi: BIST İmalat Sektörü Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 57-72. https://doi.org/10.30794/pausbed.411141
  • Demirci, A., (2012). OECD Üyesi Ülkelerin Ekonomik ve Sosyal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi, (Tez Numarası, 319749), [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Demirgüneş, K. & Üçler, G. (2016). Ar-Ge Yatırımları ve Büyüme: İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45 (1), 53-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuisletme/issue/30530/330270
  • Eyibil, M. A. (2021). Türkiye'de Yoğun AR-GE Harcaması Yapan Şirketlerin AR-GE Harcamalarının Büyüme ve Karlılıklarına Etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Maltepe Üniversitesi
  • Gökçe, N., ve Tellioğlu, T., (2013), Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Kayıtlanması ve Raporlanması, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İİBF Dergisi, 15 (1), ss.121-132.
  • Güleş, H. & Bülbül, H. (2004), İşletmeler İçin Stratejik Rekabet Aracı: Yenilikçilik, (ss. 15-414), Nobel Yayınevi, Ankara
  • Gün, M. & Kaygın, C. (2020). Investigation Of The Effect Of R&D Investments On Financial Performance Via Data Envelopment Analysis. Business & Management Studies: An International Journal, 8(3), 2649–2674. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i3.1539
  • Güzen, H. D. & Başar, B. (2019). Ar-Ge Harcamalarının Raporlanması ve Kârlılığa Etkisi: BİST Sınai Endeksi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1-24 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/49099/626792
  • Işık, N., Engeloğlu, Ö. & Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 27-46.
  • İskenderoğlu, Ö. , Karadeniz, E. & Atioğlu, E. (2012). Türk Bankacılık Sektöründe Büyüme, Büyüklük ve Sermaye Yapısı Kararlarının Karlılığa Etkisinin Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7 (1), 291-311. https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf/issue/5717/76523
  • Kiracı, M. & Arsoy, M. F. (2013). Araştırma Geliştirme Giderlerinin İşletmelerin Karlılığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: İMKB Metal Eşya Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (41), 33-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis/issue/63903/967273
  • Kocamış, T. & Güngör, A. (2014), Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması, Maliye Dergisi, (166), 127-138.
  • Lantz, J. S. & Sahut, J. M. (2005). R&D Investment and the Financial Performance of Technological Firms. International Journal of Business, 10(3), 251.
  • Örücü, E., Kılıç, R. & Savaş, A. (2011), KOBİ’lerde İnovasyon Stratejileri ve İnovasyon Yapmayı Etkileyen Faktörler: Bir Uygulama, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 58-73. https://hdl.handle.net/11376/248
  • Özcan, M., Ağırman, E. & Yılmaz, Ö. (2014), Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama, Maliye Dergisi, (166), 139-158.
  • Seçilmiş, N. (2012), Yeni Ekonomi Çerçevesinde Yapılan Ar-Ge Faaliyetlerinin Büyümeye Katkısı: Gaziantep Örneği, (Tez numarası. 317776) [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi
  • Ünal, T. & Seçilmiş N. (2014). Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 202-210. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yead/issue/21809/234444
  • Wakelin, K., (2001), Productivity Growth and R&D Expenditure in UK Manufacturing Firms, Research Policy, 30(7), 1079-1090.
  • Yaşar, F. & Yavuz, S. (2017). İmalat İşletmelerinde Etkinlik Ölçümü: BİST 100 Örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, İktisat Özel Sayısı, 193-220. https://doi.org/10.29029/busbed.364139
  • Yıldırım, H. H. & Sakarya, Ş. (2018). Firmaların Ar-Ge Harcamalarının Aktif ve Özsermaye Karlılığına Etkisi: BİST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama, İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 39-60. https://doi.org/10.22139/jobs.425497
  • Yücel, R. & Ahmetoğulları, K. (2015). AR-GE Harcamalarının Firmaların Net Kar Değişimi ve Hisse Başına Karlılığına İnovatif Etkisi: BİST Teknoloji Yazılım ve Bilişim Sektöründe Bir Uygulama, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 87-104. https://dergipark.org.tr/tr/pub/basbed/issue/38791/455565
  • Zerenler, M., Türker, N. & Şahin, E. (2007). Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme AR-GE ve Yenilik İlişkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 653-667. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61793/924256
There are 27 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Finance and Investment (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

Ayşe Pınar Kulaklı 0000-0002-7581-0054

Mustafa Kısakürek 0000-0003-2351-4314

Early Pub Date July 3, 2024
Publication Date July 3, 2024
Submission Date December 14, 2023
Acceptance Date June 28, 2024
Published in Issue Year 2024Volume: 7 Issue: 1

Cite

APA Kulaklı, A. P., & Kısakürek, M. (2024). Ar-Ge Harcamaları ve İşletme Karlılığı Arasındaki İlişki ve BİST’te Bir Uygulama. Turkish Research Journal of Academic Social Science, 7(1), 76-89. https://doi.org/10.59372/turajas.1404748

ISSN: 2667-4491

20120

This work is licensed under Creative Commons Attribution 4.0 International License 

20119

Turkish Research Journal of Academic Social Science (TURAJAS) is indexed by the following national and international scientific indexing services:

20096 20097 20098 20126 20127 20128 20147 

20148