Araştırma Makalesi
Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 54 - 64, 31.12.2022
Öz
Kaynakça
- Abdülcebbâr, K. (1957). el-Muğni fi ebvabi’t-tevhîd. Thk. İ. Medkur - T. Hüseyin. 4-20 Cilt. Kahire: y.y.
- Abdülcebbâr, K. (1969). Müteşâbihu’l-Kur’ân. Thk. A. Zerzur. Kahire: Dârü’t-Türâs.
- Abdülcebbâr, K. (1974). Fadlü’l-itizal ve tabakatü’l-mu’tezile. Thk. F. Seyyid. Tunus: yy.
- Abdülcebbâr, K. (2013). Şerhu’l-usuli’l-hamse. Çev. İ. Çelebi. 2 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Abdülcebbâr, K. (trs). Tenzihu’l-Kur’ân ani’l-metain. Beyrut: Darü’n-Nahda el-Hadise.
- Abdülcebbâr, K. (2017). Tesbitu delâili’n-nübüvve. Çev. M. Ş. Eroğlu - Ö. Aydın, Mu’cizelerle Hz. Peygamber’in Hayatı, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Aydın, M. (1991). Din Felsefesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
- Biçer, R. (2004). “Matüridi’ye Göre Hidayete Engel Olan Beşerî Zaaflar Ve Tezahürleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1, ss. 41-60.
- Buhârî, E. A. (1981). el-Camiu’s-sahih. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Cürcânî, S. Ş. (2015). Şerhu’l-mevâkıf. Trc. Ö. Türker. 3 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Cüveynî, E. M. (1969). eş-Şâmil fî usûli’d-dîn. Thk. A. S. en-Neşşâr vdğrl. İskenderiye: Münşeetü’l-Maârif.
- Düzgün, Ş. A. (2011). “Sevginin İstismarı ve Sevgide Aşırılık (Kültler)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/1, ss. 5-25.
- Ebû Hanîfe, (1981). Fıkhu’l-ekber. Trc. M. Öz. İmam-ı A’zam’ın Beş Eseri İçinde. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
- Gazâlî, E. H. (1974). el-İhyau ulûmu’d-din. Trc. A. Serdaroğlu, 4 Cilt. İstanbul: Bedir Yayınları.
- Gazâlî, E. H. (2005). Esmâü’l-hüsnâ şerhi. Çev. M. Ferşat, İstanbul: Ferşat Yayınları.
- Isfahanî, E. K. R. (2012). Müfredât. Trc. A. Güneş - M. Yolcu. Kur’ân Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Çıra Yayınları.
- İbn Adi, Y. (2013). Tehzibu’l-Ahlâk. Çev. H. Kuşlu. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- İbn Haldun, E. Z. V. (1968). Mukaddime. Çev. Z. K. Ugan. İstanbul: MEB Yayınları.
- İbn Kayyim, E. (1996). Ravzatü’l-muhibbîn ve nüzhetü’l-müştâkîn. Nşr. S. Cümeyli. Beyrut: Dâru'l-Hayr.
- İbn Manzûr, E. F. C. (1992). Lisânu’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Darü’s-sadr.
- İbn Miskeveyh, E. A. Y. (1985). Tehzibü’l-ahlâk. Çev. A. Şener vdğrl. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- İbn Sînâ, E. A. (1953). Risâle fî mahiyeti’l-aşk. Nşr. A. Ateş. İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi.
- İbn Teymiyye, E. A. T. (2004). et-Tuhfetu'l ırakiyye fi’l-a'mali'l-kalbiyye. Çev. İ. Sarmış. Kalp Amelleri. İstanbul: Gureba Yayınları.
- İbnü’l-Esir, E. H. İ. (1966). el-Kamil fi’t-Tarih. Kahire: Darü’l-Maarif.
- Karagöz, İ. (2009). Sevgi ve Dostluk. Ankara: DİB Yayınları.
- Kasapoğlu, A. (2010). “Allah-İnsan İlişkisi Açısından Muhabbet/Sevgi Olgusu”. Hikmet Yurdu, 3/5, ss. 99-149.
- Kindî, Y. B. İ. (1998). Felsefi Risaleler. Trc. Mahmut Kaya. İstanbul: yy.
- Kehhâle, Ö. R. (1961). Mu’cemu’l-Müellefin. Dımaşk: yy.
- Kureşî, E. V. (1993). el-Cevâhirü’l-mudiyye fi tabakâti’l-hanefiyye. Thk. A. M. el-Hulv. Kahire: Darü Hicr.
- Kutluer, İ. (2005). “Muhabbet”. DİA. Cilt: 30, ss. 388-390, İstanbul: TDV. Yayınları.
- Leknevî, E. H. (1324). el-Fevâidü’l-behiyye fi terâcimi’l-hanefiyye. Kahire: Matbaatu's-Saâde.
- Mâtürîdî, E. M. (2005a). Kitabu’t-tevhid. Thk. B. Topaloğlu - M. Aruçi. İstanbul: İSAM Yayınları.
- Mâtürîdî, E. M. (2005b). Te’vilâtü’l-Kur’ân. Ed. B. Topaloğlu. 17 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınları.
- Mevlânâ C. (2005). Mesnevî-i Ma‘nevî. Çev. D. Örs – H. Kırlangıç. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Muhasibi, E. A. H. (2006). el-Akl ve fehmü’l-Kur’ân. Thk. H. Kuvvetli, İstanbul: İşaret Yayınları.
- Mukâtil, S. (2004). el-Eşbâh ve’n-nezâir fi’l-Kur’âni’l-kerîm. Çev. B. Eryarsoy. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Nesefi, E. M. (2004). Tebsıratü’l-edille fi usûli’d-din. Thk. B. Topaloğlu – Ş. A. Düzgün. Cilt: 2, Ankara: DİB Yayınları.
- Oral, O. (2014). “İmânın Sosyal Hayatta Tezâhürleri Doğruluk, Güzel Ahlâk, Sevgi ve Kardeşlik”, Bilimname: Düşünce Platformu, 27/2, ss. 159-175.
- Râzî, F. (1905). Levâmiu’l-beyyinât şerhu esmâillâhi teâlâ ve’s-sıfât. Mısır: el-Matba'atü'ş-Şerefiyye.
- Tarhan, N. (2010). Duyguların Dili. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Tatcı, M. (1990). Yunus Emre Dîvanı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yurdagür, M. (2001). “Kâdî Abdülcebbâr”. DİA. Cilt: 24, ss.103-105. İstanbul: TDV. Yayınları.
- Zemahşerî, E. K. (2017). el-Keşşâf. 6 cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Mâtürîdî ve Kâdî Abdülcebbâr’a Göre İlahi Sevginin Psikososyal Alâmetleri
Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 54 - 64, 31.12.2022Öz
Bu makalenin amacı Mâtürîdî ve Kâdi Abdülcebbar’a göre ilahi sevginin psikososyal alâmetlerini incelemektir. Sevgi, hem Allah’a hem de diğer varlıklara yönelik incelenir. Gönüllerde sevgiyi yaratan ve yaşatan Allah’ı sevmenin alâmetleri onun sevdiklerini sevmek, sevmediklerini sevmemek. Sevgili elçisi Hz. Muhammed’in yolunu takip etmek, Allah’a itaat etmektir. İlâhî sevginin işareti, Allah’ın emrettiklerini yapmak, yasakladıklarından kaçınmak, hatalardan sonra tövbe etmekle anlaşılabilir. Allah’ı seven kişi, onun hoşlandığı ve râzı olduğu eylemleri yapar, onun hoşlanmadığı ve râzı olmadığı eylemleri yapmaz. Yaratılmışları ilah gibi sevmez, onlara ilah gibi değer vermek suretiyle şirke düşmez. Allah’ın yarattığı varlıkları onun hatırına sever, onun için değer verir. Allah’ı sevmenin gereklerini şükür ve sabırla, içten gelen samimiyet (ihlâs) ve sevgiyle her an yerine getirir. Onun rızâsı ve sevgisini kaybetme endişesi ve sorumluluk duygusu takvâ bilinci ile yaşar. Gönülleri kırmaz onarır. Allah’ın tövbe eden günahkârları affettiği gibi o da özür dileyenleri affeder. Ölü ruhları yaşatır. Adâletle hareket eder. Psikososyal iyi ve yararlı eylemler yapar. Allah’ın gazâbına uğramaktan sakınır. Allah, kendisini sevmenin psikososyal alâmetlerini gösteren kullarını sever. Antropomorfist ilah sevgisi düşünülemez. İlahi sevgi, lütuf, nimet, mükafat ve rızâya yorumlanır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdülcebbâr, K. (1957). el-Muğni fi ebvabi’t-tevhîd. Thk. İ. Medkur - T. Hüseyin. 4-20 Cilt. Kahire: y.y.
- Abdülcebbâr, K. (1969). Müteşâbihu’l-Kur’ân. Thk. A. Zerzur. Kahire: Dârü’t-Türâs.
- Abdülcebbâr, K. (1974). Fadlü’l-itizal ve tabakatü’l-mu’tezile. Thk. F. Seyyid. Tunus: yy.
- Abdülcebbâr, K. (2013). Şerhu’l-usuli’l-hamse. Çev. İ. Çelebi. 2 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Abdülcebbâr, K. (trs). Tenzihu’l-Kur’ân ani’l-metain. Beyrut: Darü’n-Nahda el-Hadise.
- Abdülcebbâr, K. (2017). Tesbitu delâili’n-nübüvve. Çev. M. Ş. Eroğlu - Ö. Aydın, Mu’cizelerle Hz. Peygamber’in Hayatı, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Aydın, M. (1991). Din Felsefesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
- Biçer, R. (2004). “Matüridi’ye Göre Hidayete Engel Olan Beşerî Zaaflar Ve Tezahürleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1, ss. 41-60.
- Buhârî, E. A. (1981). el-Camiu’s-sahih. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Cürcânî, S. Ş. (2015). Şerhu’l-mevâkıf. Trc. Ö. Türker. 3 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Cüveynî, E. M. (1969). eş-Şâmil fî usûli’d-dîn. Thk. A. S. en-Neşşâr vdğrl. İskenderiye: Münşeetü’l-Maârif.
- Düzgün, Ş. A. (2011). “Sevginin İstismarı ve Sevgide Aşırılık (Kültler)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/1, ss. 5-25.
- Ebû Hanîfe, (1981). Fıkhu’l-ekber. Trc. M. Öz. İmam-ı A’zam’ın Beş Eseri İçinde. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
- Gazâlî, E. H. (1974). el-İhyau ulûmu’d-din. Trc. A. Serdaroğlu, 4 Cilt. İstanbul: Bedir Yayınları.
- Gazâlî, E. H. (2005). Esmâü’l-hüsnâ şerhi. Çev. M. Ferşat, İstanbul: Ferşat Yayınları.
- Isfahanî, E. K. R. (2012). Müfredât. Trc. A. Güneş - M. Yolcu. Kur’ân Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Çıra Yayınları.
- İbn Adi, Y. (2013). Tehzibu’l-Ahlâk. Çev. H. Kuşlu. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- İbn Haldun, E. Z. V. (1968). Mukaddime. Çev. Z. K. Ugan. İstanbul: MEB Yayınları.
- İbn Kayyim, E. (1996). Ravzatü’l-muhibbîn ve nüzhetü’l-müştâkîn. Nşr. S. Cümeyli. Beyrut: Dâru'l-Hayr.
- İbn Manzûr, E. F. C. (1992). Lisânu’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Darü’s-sadr.
- İbn Miskeveyh, E. A. Y. (1985). Tehzibü’l-ahlâk. Çev. A. Şener vdğrl. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- İbn Sînâ, E. A. (1953). Risâle fî mahiyeti’l-aşk. Nşr. A. Ateş. İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi.
- İbn Teymiyye, E. A. T. (2004). et-Tuhfetu'l ırakiyye fi’l-a'mali'l-kalbiyye. Çev. İ. Sarmış. Kalp Amelleri. İstanbul: Gureba Yayınları.
- İbnü’l-Esir, E. H. İ. (1966). el-Kamil fi’t-Tarih. Kahire: Darü’l-Maarif.
- Karagöz, İ. (2009). Sevgi ve Dostluk. Ankara: DİB Yayınları.
- Kasapoğlu, A. (2010). “Allah-İnsan İlişkisi Açısından Muhabbet/Sevgi Olgusu”. Hikmet Yurdu, 3/5, ss. 99-149.
- Kindî, Y. B. İ. (1998). Felsefi Risaleler. Trc. Mahmut Kaya. İstanbul: yy.
- Kehhâle, Ö. R. (1961). Mu’cemu’l-Müellefin. Dımaşk: yy.
- Kureşî, E. V. (1993). el-Cevâhirü’l-mudiyye fi tabakâti’l-hanefiyye. Thk. A. M. el-Hulv. Kahire: Darü Hicr.
- Kutluer, İ. (2005). “Muhabbet”. DİA. Cilt: 30, ss. 388-390, İstanbul: TDV. Yayınları.
- Leknevî, E. H. (1324). el-Fevâidü’l-behiyye fi terâcimi’l-hanefiyye. Kahire: Matbaatu's-Saâde.
- Mâtürîdî, E. M. (2005a). Kitabu’t-tevhid. Thk. B. Topaloğlu - M. Aruçi. İstanbul: İSAM Yayınları.
- Mâtürîdî, E. M. (2005b). Te’vilâtü’l-Kur’ân. Ed. B. Topaloğlu. 17 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınları.
- Mevlânâ C. (2005). Mesnevî-i Ma‘nevî. Çev. D. Örs – H. Kırlangıç. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Muhasibi, E. A. H. (2006). el-Akl ve fehmü’l-Kur’ân. Thk. H. Kuvvetli, İstanbul: İşaret Yayınları.
- Mukâtil, S. (2004). el-Eşbâh ve’n-nezâir fi’l-Kur’âni’l-kerîm. Çev. B. Eryarsoy. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Nesefi, E. M. (2004). Tebsıratü’l-edille fi usûli’d-din. Thk. B. Topaloğlu – Ş. A. Düzgün. Cilt: 2, Ankara: DİB Yayınları.
- Oral, O. (2014). “İmânın Sosyal Hayatta Tezâhürleri Doğruluk, Güzel Ahlâk, Sevgi ve Kardeşlik”, Bilimname: Düşünce Platformu, 27/2, ss. 159-175.
- Râzî, F. (1905). Levâmiu’l-beyyinât şerhu esmâillâhi teâlâ ve’s-sıfât. Mısır: el-Matba'atü'ş-Şerefiyye.
- Tarhan, N. (2010). Duyguların Dili. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Tatcı, M. (1990). Yunus Emre Dîvanı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yurdagür, M. (2001). “Kâdî Abdülcebbâr”. DİA. Cilt: 24, ss.103-105. İstanbul: TDV. Yayınları.
- Zemahşerî, E. K. (2017). el-Keşşâf. 6 cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dini Araştırmalar |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 10 Ocak 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Temmuz 2021 |
| Kabul Tarihi | 2 Ocak 2022 |
| Yayınlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 4 Sayı: 2 |
ISSN: 2667-4491
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;