Öz
Allah offered all the blessings he created on the earth and the heaven and between them to make his servants use of them. Individuals and society impose themselves some rules which bring benefits to them and move away the loss. He will make happy in the Paradise who holds in hight esteem the religion of Islam He chooses for his servants, and transform in fuel and firewood in the Hell for ever who turns a blind eye to it.
In this article, in the lights of the Quran and the Sunnah and the opinions of the scribes who understand them well, I touch on the description of the riba (interest), its varietics, its explanations, that is a cruelty and ill-gotten (haram) gain, that the only divine religion which hasn’t any controversy in this subject is Islam, reasons and wisdoms of its wrongness, that various fallacies and peccable opinions of some people who count riba as licit contradict with the religious texts, that first of all, Muslims have to abondon one of the bigger sin which is the interest and its foundations, they have to construct their own institutions and banks as cooperation, solidarity and lending without interest (qard al hasan) and to activate them is necessary.
To make the trade contract halal, it must be based on the self-determination, consent and profit for each one of the two parts, it must be free of harams (wrongs) like adulteration, lie, exaction, theft and gamble, the sold product has to satisfy conditions like not being useless, detrimental and disvalue etc.. The surplus either in properties or in terms which is the interest as one-side advantage in bilateral contracts is also considered as haram. Actually in the Ayat 279 of Surah Al-Baqarah: “...you do no wrong, nor are you wronged” , it’s said that the reason of the forbiddance of the interest is the cruelty, in other words, misappropriating someone elses’ properties.
Kaynakça
- Abdülvehhâb b. Ali el-Bağdadî el-Mâlikî el-Kâdî (ö.422/1030-1031), el-İşrâf Alâ Mesâili’l- Hilâf, Matbaatü’l- İrâde, Tunus.
- Abdülvehhâb, el-Maûne alâ Mezheb-i Âlim-il Medine, tah. Hamîş Abdü’l Hagg, mektebetü’t ticariye, Mekketü’l Mükerreme.
- Adevî Ali es-Saîdî el-Mâlikî, Hâşiyetü’l Adevî alâ Kifayeti’t Tâlibi li’l Kayrevânî (ö.h. 1189), Mektebetü Mustafa el-Bâbi el-Halebî, Mısır, h.1357-m.1938.
- Ahmed b. Hanbel eş-Şeybânî el-İmâm (164-241), Müsnedü’l İmam Ahmed b. Hanbel, el-Mektebü’l-İslâmiyyi, 5. Baskı, 1405h. 1985m, Beyrut.
- Alkış Alpaslan, İslâm Hukûkunda Fâizin İlleti Makalesi, KSU İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30.06.2018, 16. Yıl, 31. Sayı, s. 113-160. Aynî Mahmûd b. Ahmed el-Hanefî ö.h.855., el-Binâye fî Şerhi’l Hidâye, Dâru’l fikir, 1. Baskı, h.1401-m. 1981, Beyrut-Lübnan.
- Aynî Mahmud b. Ahmed el-Hanefî, Umdetü’l-Karî Şerh-u Sahihi’l-Buhari, Matbaat’ü Mustafa el-Bâbi el-Halebî, h.1392-m.1972, Mısır. Behûtî Mansûr b. Yunus el-Hanbelî, ö.h. 1051, Şerh-u Müntehe’l-İrâdât, el-Mektebetü’s-Selefiyye, Medine.
- Behûtî Mansur b. Yunus el-Hanbelî, ö.h. 1051, Keşşâfü’l-Kınâ’ an Metni’l-İknâ’, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut, h.1403-m.1983. Beyhakî Ebûbekir Ahmed b. El-Hüseyin b. Ali eş-Şâfii ö.h.458, es-Sünenü’l-Kübra, Dârü’l-Fikir, Beyrut.
- Cassâs Ebûbekir Ahmed b. Ali er-Razi el-Hanefi h.ö.370., Ahkâmü’l-Kur’an ve Delailühü, Darülfikir, Beyrut-Lübnan.
- Cassâs Ebûbekir Ahmed b. Ali er-Razi el-Hanefi h.ö.370., , El-Fusûl fi’l Usûl, Evi’l-müsemma bi usûlü’l Cassâs c. 2, s. 207, Dâru’l Kütübü’l İlmiyye, Beyrut, 2010.
- Dâmad Efendi Abdurrahman b. Muhammed b. Süleyman, ö.1078h., Mecmaü’l-Enhüri Fî Şerhi Mülteka’l- Ebhuri, Darü İhyaü’t-Türasi’l- Arabiyyi, Beyrut.
- Düsûkî Muhammed Arafa el-Mâlikî, ö.h. 1230., Hâşiyetü’d-Düsûkî Ala’ş-Şerh-i’l-Kebîr, Dârü’l fikir.
- Feyyûmî Ahmed b. Muhammed b. Ali el-Mısrî, ö.h.770, el-Mısbâhu’l-Münîr fî Garibi’ş- Şerhi’l- Kebîr, el-Mektebetül-İlmiyye, Beyrut.
- Hâkim Muhammed b. Abdillâh en-Nisâburî, ö.h.405, el-Müstedrek Ala’s Sahihayn, Daru’l Ma’rife, Beyrut. Zeylinde Zehebî’nin “et-Telhîs”ı vardır.
- Hattâb Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahman el-Mağribî el-Mâlikî, ö.954h., Mevâhibü’l Celîl li Şerhi Muhtasari Halil, Darülfikir, 2. Baskı, 1398h.-1978m., Beyrut.
- Izz-üd Din Abdülazîz b. Abd-üs Selâm, ö: 660, Kavâid-ül Ahkâm fî masâlih-il Enâm, Dâru’l kütübü’l ilmiye, Beyrût.
- İbn Âbidîn Muhammed Emîn ö.1252h., Reddü’l- Muhtâr Ale’d Dürri’l Muhtâr Şerhu Tenvîri’l Ebsar, (Hâşiyetü İbn Âbidîn), Darülfikir, 1399h-1979m., Beyrut.
- İbn Abdilber Ebû Ömer Yûsuf b. Ömer el-Kurtubî el-Mâlikî, ö.463h., Câmiü Beyâni’l-İlmi ve Fadlihi ve Ma Yenbeği fî Rivayetihi ve Hameletihi, Tab’atü Daril-Kutubil İslamiyye, 2. Tab’, Kâhire, 1402h., 1982m.
- İbn Hacer el-Askalanî, Ahmed b. Ali ö.852h., et-Telhîsü’l- Habîr fi Tahrîci Ehadîsi er-Râfiiyyi’l- Kebîr, 1384 h-1964 m, Medinetü’l Münevvere.
- İbn Hazm Ebû Muhammed Ali b. Ahmed İbn Hazm el-Endelüsî ez-Zahirî ö.456 h, Merâtibü’l İcmâ’ fi’l İbâdâti ve’l Muâmelati ve’l İ’tikadât ve Meahû Nakdü Merâtibi’l İcma’ li İbni Teymiye bi Ta’ligi Muhammed Zahit el-Kevseri, Daru’l Kutubi’l İlmiyye, Beyrut.
- İbnü’l-Hümâm, Kemaleddin Muhammed b. Abdilvahid es-Sivasî el-Hanefî, ö.861 h., Şerh-u Fethi’l Kadîr, 2. Baskı, Daru’l fikir, 1397h-1977m, Beyrut.
- İbn Kesîr İsmâil b. Kesîr el-Kuraşî ed-Dimeşkî, ö.774h., Tefsîrü’l Kur’âni’l Azîm, Tahkik; Yûsuf Abdurrahman el-Meraşî, Darülmarife, 1407h-1987m.
- İbn Kudâme Muvaffaku’d Din Abdullâh b. Ahmed el-Hanbelî ö.620h., el-Muğnî, Mektebetü’r Riyadi’l Hadîsiyye, Riyâd.
- İbn Rüşd Muhammed b. Ahmed b. Rüşd el-Kurtubi el-Mâliki el-Feylesofi, ö.595h., Bidâyetü’l- Müctehid ve Nihâyetü’l- Muktesid, Tab’atu Daril Marife, 7. Baskı, 1405h.-1985m, Beyrut-Lübnan.
- Karaman Hayrettin, Ana Hatlarıyla İslam Hukuku, ensar neş. , 17. Baskı, 2014, İstanbul.
- Kâsânî Alâu’d Din, Ebûbekir b. Mesûd el-Hanefî, el-Mulakkab bi Meliki’l Ulemâ, ö.587h., Bedâiü’s Sanâi’ fi Tertîbi’ş Şerâi’, Beyrut-Lübnan.
- Kurtubî Muhammed b. Ahmed el-Ensârî el-Mâlikî , ö.671h., el-Câmi’ li Ahkâmi’l Kur’ân, Tahkik: İbrahim Atfeş, Beşendi Halefullâh ve Muhammed Hüseyin, Dârü’l Kütübi’l Mısriyye, h.1373-m.1954.
- Muhammed b. El-Hasen eş-Şeybânî el-İmam, Muvatta-u Muhammed, Darulkalem, Tahkik ve Ta’lik: Abdülvehhâb Abdüllatîf, m.1984, Beyrut.
- Münzirî Abdülazîm b. Abdilkavî el-Mısrî, ö.656 h., Muhtasar-u Sünen-i Ebi Dâvud, Tahkik: Muhammed Hâmid el-Fegî, Matbaatü’s Sünneti’l Muhammediyye, h. 1367, Kahire.
- Müslim, Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâburî, ö. 261 h., Sahîh-u Müslim, Tahkik: Muhammed Fuâd
- Abdulbâgî, Dar’u İhyai’t Türasi’l Arabî, 2. Baskı, m.1972, Beyrut.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb, ö. 303 h., Sünenü’n- Nesâî, Darul-Beşâiril İslâmiyye, h.1406-m.1986, Beyrut.
- Nevevî Yahyâ b. Şeref eş-Şâfiî ö.676h., el-Mecmû’ Şerhu’l-Mühezzeb, Daru’l fikir, Beyrut.
- Râfiî Abdülkerim b. Muhammed ö. 623 h., el-Azîz fî Şerhi’l Vecîz mea Kitabi’l Mecmu’, Darul fikir. Sahnûn b. Saîd et-Tennûhî, el-Müdevvenetü’l Kübrâ, Dâru’l Fikr, Beyrût, 1986h. -1406h.
- Semerkandî Alâüddîn Ebû Bekr, Muhammed b.Ahmed, ö:539h. , Tahk: Dr. M. Zeki Abdü’l Berr, 1. Tab’, 1984m, 1404h.
- Serahsî Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl, ö. 490 h., el-Mebsût, Tabat’ü Çağrı, m.1983, İstanbul.
- Şîrâzî Ebû İshâk İbrahim b. Ali eş-Şâfii, ö.476h., el-Mühezzeb, Matbaat’u Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1379h., Kahire.
- Şirbînî Muhammed el-Hatîb eş-Şâfii ö. 977 h., Muğni’l- Muhtâc İlâ Ma’rifet’i Meânî Elfâzi’l-Minhâc alâ Metn’i Minhâci’t Talibîn, Darulfikir, Beyrut.
- Tabarânî Süleyman b. Ahmed, el-mu’cem-ül evsat, daru’l Haremeyn, 1995, Kahire.
- Taberî Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr, ö. 310 h., Tefsîru’t-Taberî ev Câmiu’l- Beyân fi Te’vîli’l-Kurân, 1. Baskı, Dâru’l kütübi’l İlmiyye, 1412h-1992m., Beyrut.
- Tirmizî Muhammed b. Îsâ b. Sevre, Ebû Îsâ, ö. 279 h., Sünenü’t Tirmizî, Tahkik: Muhammed Fuâd Abdulbagî, el-Mektebetü’l İslâmiyye, Beyrut.
- Yazır, Hamdi, Hak Dîni Kuran Dili, eser kitabevi, İstanbul.
- Yüksek İsmâil İbrâhîm, Fıkhu’l-Bey’i Beyne Ehli’r Re’yi ve Ehli’l Hadîsi, Risâletü’l- Mâcistîr, Câmiat-ü Ümmi’l-Qurâ, Mekketü’l Mükerreme.
- Zemahşerî, Cârullah Mahmûd b. Ömer, ö: 538 h. Esâsü’l Belâğa, tah: Abdurrahîm Mahmûd, dâru’l Ma’rife Beyrut, 1982m. - 1402h.
- Zeyleî, Fahreddin Osman b. Ali el-Hanefî ö.743h., Tebyînü’l-Hakâyık Şerh-u Kenzi’d-Dekâik, Matbaatül Emîriyye, h.1314, Mısır.
- Zeyleî, Cemâlü’d Dîn Abdullâh b. Yûsüf el-Hanefî, ö. 762 h., Nasbu’r-Râye li Ehâdîsi’l-Hidâye, el-Mektebetü’l İslâmiyye, 2. Baskı, 1393h, - 1973m.
Öz
Allah, yerdeki, gökteki ve aralarında yarattığı bütün nimetlerini kullarının faydalanmaları için önlerine sunmuştur. Fertler ve toplum bu nimetlerden istifade ederken de kendilerine fayda getirecek ve kendilerinden zararı def’ edecek yasalar koymuştur. Kulları için seçtiği bu yasalara uyanları dâreynde mutlu kılacağını, onları görmemezlikten gelenleri de dünyada geçim sıkıntısıyla, ahirette ise ebedî azapla tehdit etmiştir.
Bu makâlemizde, Kurân ve Sünnetin nasslarının ve onları iyi anlayan fukahânın ictihadlarının ışığı altında, ribânın (fâizin) tarifini, çeşitlerini, açıklamalarını, zulüm ve haram kazanç olduğunu ve bu konuda tek semavî din olan İslâm’da bir ihtilâf olmadığını, haram olmasının illetlerini ve hikmetlerini, çeşitli muğalatalar ve fasit görüşlerle ribâyı mübah saymaya çalışanların sözlerinin nasslarla çeliştiğini, Müslümanların öncelikle en büyük günahlardan biri olan fâizi ve müesseselerini terk edip, kendi yardımlaşma, dayanışma, fâizsiz ödünç verme (kard-ı hasen) kurumlarını ve bankalarını kurup aktif hale getirmelerinin vâcip olduğuna temas edilmiştir.
Alışveriş akdinin helâl ve sahih olabilmesi için; iki taraftan her birinin hür irâdesine, rızâsına, menfaatine dayalı olması, alım ve satımın; aldatma, yalan, gasb, hırsızlık ve kumar gibi haramlardan ârî olması, satılan şeyin mal sayılabilmesi ve bunun için de malın faydasız, zararlı ve kıymetsiz olmaması v.b. rükünleri ve şartları vardır. Rükünlerden birinin olmadığında batıl olan akdin varlığından söz edilmezken, akdin vasıflarından olan bir şartın ihlâli de akdi fâsit ve haram kılar ancak fâsit şartın izâle edilmesi durumunda akdin sahih olması ve helâla dönüşmesi mümkün olmaktadır.
İkili sözleşmelerde sadece tek tarafın lehine şart koşulan, gerek malda gerekse vâ’dede hiçbir karşılığı olmayan “fazlalık” da, yani “fâiz” de Bakara sûresinin 275. Ayetinde haram kılınmış, 279. Âyetinde ise “…ne zulüm yapınız, ne de zulme uğrayınız.” buyrulurken fâizin yasaklanma sebebinin zulüm, yani başkalarının mallarını haksız yolla alma olduğunu söylenmiş, ayrıca fâizden tövbe edip vazgeçenin de, daha önce yapmış olduğu fâizli ve fâsit akdinin sahih akde dönüşeceğine işaret edilmiştir.
Kaynakça
- Abdülvehhâb b. Ali el-Bağdadî el-Mâlikî el-Kâdî (ö.422/1030-1031), el-İşrâf Alâ Mesâili’l- Hilâf, Matbaatü’l- İrâde, Tunus.
- Abdülvehhâb, el-Maûne alâ Mezheb-i Âlim-il Medine, tah. Hamîş Abdü’l Hagg, mektebetü’t ticariye, Mekketü’l Mükerreme.
- Adevî Ali es-Saîdî el-Mâlikî, Hâşiyetü’l Adevî alâ Kifayeti’t Tâlibi li’l Kayrevânî (ö.h. 1189), Mektebetü Mustafa el-Bâbi el-Halebî, Mısır, h.1357-m.1938.
- Ahmed b. Hanbel eş-Şeybânî el-İmâm (164-241), Müsnedü’l İmam Ahmed b. Hanbel, el-Mektebü’l-İslâmiyyi, 5. Baskı, 1405h. 1985m, Beyrut.
- Alkış Alpaslan, İslâm Hukûkunda Fâizin İlleti Makalesi, KSU İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30.06.2018, 16. Yıl, 31. Sayı, s. 113-160. Aynî Mahmûd b. Ahmed el-Hanefî ö.h.855., el-Binâye fî Şerhi’l Hidâye, Dâru’l fikir, 1. Baskı, h.1401-m. 1981, Beyrut-Lübnan.
- Aynî Mahmud b. Ahmed el-Hanefî, Umdetü’l-Karî Şerh-u Sahihi’l-Buhari, Matbaat’ü Mustafa el-Bâbi el-Halebî, h.1392-m.1972, Mısır. Behûtî Mansûr b. Yunus el-Hanbelî, ö.h. 1051, Şerh-u Müntehe’l-İrâdât, el-Mektebetü’s-Selefiyye, Medine.
- Behûtî Mansur b. Yunus el-Hanbelî, ö.h. 1051, Keşşâfü’l-Kınâ’ an Metni’l-İknâ’, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut, h.1403-m.1983. Beyhakî Ebûbekir Ahmed b. El-Hüseyin b. Ali eş-Şâfii ö.h.458, es-Sünenü’l-Kübra, Dârü’l-Fikir, Beyrut.
- Cassâs Ebûbekir Ahmed b. Ali er-Razi el-Hanefi h.ö.370., Ahkâmü’l-Kur’an ve Delailühü, Darülfikir, Beyrut-Lübnan.
- Cassâs Ebûbekir Ahmed b. Ali er-Razi el-Hanefi h.ö.370., , El-Fusûl fi’l Usûl, Evi’l-müsemma bi usûlü’l Cassâs c. 2, s. 207, Dâru’l Kütübü’l İlmiyye, Beyrut, 2010.
- Dâmad Efendi Abdurrahman b. Muhammed b. Süleyman, ö.1078h., Mecmaü’l-Enhüri Fî Şerhi Mülteka’l- Ebhuri, Darü İhyaü’t-Türasi’l- Arabiyyi, Beyrut.
- Düsûkî Muhammed Arafa el-Mâlikî, ö.h. 1230., Hâşiyetü’d-Düsûkî Ala’ş-Şerh-i’l-Kebîr, Dârü’l fikir.
- Feyyûmî Ahmed b. Muhammed b. Ali el-Mısrî, ö.h.770, el-Mısbâhu’l-Münîr fî Garibi’ş- Şerhi’l- Kebîr, el-Mektebetül-İlmiyye, Beyrut.
- Hâkim Muhammed b. Abdillâh en-Nisâburî, ö.h.405, el-Müstedrek Ala’s Sahihayn, Daru’l Ma’rife, Beyrut. Zeylinde Zehebî’nin “et-Telhîs”ı vardır.
- Hattâb Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahman el-Mağribî el-Mâlikî, ö.954h., Mevâhibü’l Celîl li Şerhi Muhtasari Halil, Darülfikir, 2. Baskı, 1398h.-1978m., Beyrut.
- Izz-üd Din Abdülazîz b. Abd-üs Selâm, ö: 660, Kavâid-ül Ahkâm fî masâlih-il Enâm, Dâru’l kütübü’l ilmiye, Beyrût.
- İbn Âbidîn Muhammed Emîn ö.1252h., Reddü’l- Muhtâr Ale’d Dürri’l Muhtâr Şerhu Tenvîri’l Ebsar, (Hâşiyetü İbn Âbidîn), Darülfikir, 1399h-1979m., Beyrut.
- İbn Abdilber Ebû Ömer Yûsuf b. Ömer el-Kurtubî el-Mâlikî, ö.463h., Câmiü Beyâni’l-İlmi ve Fadlihi ve Ma Yenbeği fî Rivayetihi ve Hameletihi, Tab’atü Daril-Kutubil İslamiyye, 2. Tab’, Kâhire, 1402h., 1982m.
- İbn Hacer el-Askalanî, Ahmed b. Ali ö.852h., et-Telhîsü’l- Habîr fi Tahrîci Ehadîsi er-Râfiiyyi’l- Kebîr, 1384 h-1964 m, Medinetü’l Münevvere.
- İbn Hazm Ebû Muhammed Ali b. Ahmed İbn Hazm el-Endelüsî ez-Zahirî ö.456 h, Merâtibü’l İcmâ’ fi’l İbâdâti ve’l Muâmelati ve’l İ’tikadât ve Meahû Nakdü Merâtibi’l İcma’ li İbni Teymiye bi Ta’ligi Muhammed Zahit el-Kevseri, Daru’l Kutubi’l İlmiyye, Beyrut.
- İbnü’l-Hümâm, Kemaleddin Muhammed b. Abdilvahid es-Sivasî el-Hanefî, ö.861 h., Şerh-u Fethi’l Kadîr, 2. Baskı, Daru’l fikir, 1397h-1977m, Beyrut.
- İbn Kesîr İsmâil b. Kesîr el-Kuraşî ed-Dimeşkî, ö.774h., Tefsîrü’l Kur’âni’l Azîm, Tahkik; Yûsuf Abdurrahman el-Meraşî, Darülmarife, 1407h-1987m.
- İbn Kudâme Muvaffaku’d Din Abdullâh b. Ahmed el-Hanbelî ö.620h., el-Muğnî, Mektebetü’r Riyadi’l Hadîsiyye, Riyâd.
- İbn Rüşd Muhammed b. Ahmed b. Rüşd el-Kurtubi el-Mâliki el-Feylesofi, ö.595h., Bidâyetü’l- Müctehid ve Nihâyetü’l- Muktesid, Tab’atu Daril Marife, 7. Baskı, 1405h.-1985m, Beyrut-Lübnan.
- Karaman Hayrettin, Ana Hatlarıyla İslam Hukuku, ensar neş. , 17. Baskı, 2014, İstanbul.
- Kâsânî Alâu’d Din, Ebûbekir b. Mesûd el-Hanefî, el-Mulakkab bi Meliki’l Ulemâ, ö.587h., Bedâiü’s Sanâi’ fi Tertîbi’ş Şerâi’, Beyrut-Lübnan.
- Kurtubî Muhammed b. Ahmed el-Ensârî el-Mâlikî , ö.671h., el-Câmi’ li Ahkâmi’l Kur’ân, Tahkik: İbrahim Atfeş, Beşendi Halefullâh ve Muhammed Hüseyin, Dârü’l Kütübi’l Mısriyye, h.1373-m.1954.
- Muhammed b. El-Hasen eş-Şeybânî el-İmam, Muvatta-u Muhammed, Darulkalem, Tahkik ve Ta’lik: Abdülvehhâb Abdüllatîf, m.1984, Beyrut.
- Münzirî Abdülazîm b. Abdilkavî el-Mısrî, ö.656 h., Muhtasar-u Sünen-i Ebi Dâvud, Tahkik: Muhammed Hâmid el-Fegî, Matbaatü’s Sünneti’l Muhammediyye, h. 1367, Kahire.
- Müslim, Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâburî, ö. 261 h., Sahîh-u Müslim, Tahkik: Muhammed Fuâd
- Abdulbâgî, Dar’u İhyai’t Türasi’l Arabî, 2. Baskı, m.1972, Beyrut.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb, ö. 303 h., Sünenü’n- Nesâî, Darul-Beşâiril İslâmiyye, h.1406-m.1986, Beyrut.
- Nevevî Yahyâ b. Şeref eş-Şâfiî ö.676h., el-Mecmû’ Şerhu’l-Mühezzeb, Daru’l fikir, Beyrut.
- Râfiî Abdülkerim b. Muhammed ö. 623 h., el-Azîz fî Şerhi’l Vecîz mea Kitabi’l Mecmu’, Darul fikir. Sahnûn b. Saîd et-Tennûhî, el-Müdevvenetü’l Kübrâ, Dâru’l Fikr, Beyrût, 1986h. -1406h.
- Semerkandî Alâüddîn Ebû Bekr, Muhammed b.Ahmed, ö:539h. , Tahk: Dr. M. Zeki Abdü’l Berr, 1. Tab’, 1984m, 1404h.
- Serahsî Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl, ö. 490 h., el-Mebsût, Tabat’ü Çağrı, m.1983, İstanbul.
- Şîrâzî Ebû İshâk İbrahim b. Ali eş-Şâfii, ö.476h., el-Mühezzeb, Matbaat’u Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1379h., Kahire.
- Şirbînî Muhammed el-Hatîb eş-Şâfii ö. 977 h., Muğni’l- Muhtâc İlâ Ma’rifet’i Meânî Elfâzi’l-Minhâc alâ Metn’i Minhâci’t Talibîn, Darulfikir, Beyrut.
- Tabarânî Süleyman b. Ahmed, el-mu’cem-ül evsat, daru’l Haremeyn, 1995, Kahire.
- Taberî Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr, ö. 310 h., Tefsîru’t-Taberî ev Câmiu’l- Beyân fi Te’vîli’l-Kurân, 1. Baskı, Dâru’l kütübi’l İlmiyye, 1412h-1992m., Beyrut.
- Tirmizî Muhammed b. Îsâ b. Sevre, Ebû Îsâ, ö. 279 h., Sünenü’t Tirmizî, Tahkik: Muhammed Fuâd Abdulbagî, el-Mektebetü’l İslâmiyye, Beyrut.
- Yazır, Hamdi, Hak Dîni Kuran Dili, eser kitabevi, İstanbul.
- Yüksek İsmâil İbrâhîm, Fıkhu’l-Bey’i Beyne Ehli’r Re’yi ve Ehli’l Hadîsi, Risâletü’l- Mâcistîr, Câmiat-ü Ümmi’l-Qurâ, Mekketü’l Mükerreme.
- Zemahşerî, Cârullah Mahmûd b. Ömer, ö: 538 h. Esâsü’l Belâğa, tah: Abdurrahîm Mahmûd, dâru’l Ma’rife Beyrut, 1982m. - 1402h.
- Zeyleî, Fahreddin Osman b. Ali el-Hanefî ö.743h., Tebyînü’l-Hakâyık Şerh-u Kenzi’d-Dekâik, Matbaatül Emîriyye, h.1314, Mısır.
- Zeyleî, Cemâlü’d Dîn Abdullâh b. Yûsüf el-Hanefî, ö. 762 h., Nasbu’r-Râye li Ehâdîsi’l-Hidâye, el-Mektebetü’l İslâmiyye, 2. Baskı, 1393h, - 1973m.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 11 Ocak 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Ocak 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Kasım 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 5 Sayı: 2 |
ISSN: 2667-4491
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;