İran-Türkiye Diş Ticareti’nin Girdi Çikti Modeli’yle Araştirilmasi ve Kilit Sektörlerin Belirlenmesi
Öz
Ulusal kalkınma ile planlama arasında yakın bir ilişki vardır. Kalkınmanın temeli az gelişmişliği ortadan kaldırmaktır. Bu doğrultuda kıt kaynakları etkin bir şekilde kullanmak için bir plana ihtiyaç vardır. Ekonomik planlamanın en sık kullanıldığı ülkeler gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerdir. Bu ülkeler, ekonomik ve sosyal yapılarında gerekli değişiklikleri yaparak daha yüksek bir kalkınma düzeyine ulaşmak ve kendileriyle gelişmiş ülkeler arasındaki farkı kapatmak gayreti içerisindedir. Gelişmiş ülkelerde planlama faaliyetleri genellikle ekonominin döngüsel etkilerini ortadan kaldırmakla sınırlıdır. Ulusal, bölgesel ve alt bölgesel planlama uygulamalarında ekonomik yapının belirlenmesi, iç ve dış ekonomik ilişkilerin yönünü ve miktarını bilmek, hedeflerin belirlenmesinde, kararların alınmasında ve tahminlerin yapılmasında çok önemlidir. Bu doğrultuda, ekonomik analizde önemli bir araç ve yaygın olarak kullanılan modellerden biri Girdi-Çıktı Modeli’dir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye ve İran’ın ekonomik yapısını literatürde yapılmış çalışmalardan elde edilen girdi ve çıktı tablolarını kullanarak analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda ülkelerin ekonomik yapıları, ilgili sektör bazında yapılmış analizler vasıtasıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Avcıl, Ceren (2020), Türkiye-İran Dış İlişkilerine Teorik Bir Bakış, International Social Sciences Studies Journal, 6, 1168-1177.
- Bruton, Henry, J. (1961), Notes on Development in Iran, Oconomic Development and Cultural Change, 9(4), 625-640.
- Daka İran Masası, https://dakairanmasasi.com/discover-iran/dis-ticaret/turkey-iran-dis-ticareti/, S.E.T. : 25.08.2022
- Daka İran Masası, https://dakairanmasasi.com/discover-turkey/46703182/, S.E.T. : 25.08.2022
- DEİK, https:/www. Deik.org.tr/raporlar-iran-ulke-profili-202, S.E.T. 17.08.2022.
- Dışişler Bakanlığı, https://mfa.gov.tr/iran-ekonomisi.tr.mfa S.E.T. 07.08.2022
- Dinler, Zeynel (2012) Bölgesel İktisat (9.baskı), Ekin Kitabevi, Bursa.
- Dünya Bankası, http://databank.worldbank.org, S.E.T. 15.03.2021.
- Ekonomi Bakanlığı, https://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIIiskiler/ulkeler/uke-masalari?, S.E.T. : 02.08.2022
- Ersungur, Ş. Mustafa, BOZ, Fusun Çelebi, ÇINAR, Ömer (2017), Türkiye ile BRICS Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-
- Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz, Business and Economics Research Journal, 8(3), 395-412.
- Ersungur, Ş. Mustafa, Bayramoğlu, Turgut, Pabuçcu, Hakan (2017), Türkiye’nin Almanya, Rusya ve Çin ile Ticari İlişkileri: Girdi-
- Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 252-267.
- Ersungur. Ş. Mustafa (2016) Bölgesel İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, İmaj Yayınevi, Ankara.
- Ersungur, Ş. Mustafa, Ekinci, E. Demet (2015), Türkiye ve Doğu Asaya Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-Çıktı
- Yöntemi ile Bir Analiz, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 721-748.
- Estatistical Center of İran, https://www.amarçorg.ir/english/iran-statistical-yearbook, S.E.T. : 20.08.2022
- IMF, www.imf.org S.E.T. : 01.10.2017
- İran Gümrük İdaresi, https://www.irica.gov.ir S.E.T. : 08.05.2018
- İran İktisat Bakanlığı, https://www.mefa.ir, S.E.T. : 10.02.2018
- İran Merkez Bankası, https://www.cbi.ir/simplelist/4454.aspx, S.E.T. : 09.02.2021
- Karrari, Samad, (2014), İran Ekonomisinin Yapısal Analizi: Girdi Çıktı Yöntemiyle Bir Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Kavyani, M. (2013), Dış İlişkiler Açılış, Dünyaye İktisat, No: 6003, http//www.donya-e-eqtesad.com./news/780243, S.E.T. 10.02.2014.
- Management and Planning Organization of İran, https://www.mporg.ir S.E.T. : 01.02.2020
- Merkez Amar İran, https://www.amar.org.ir, S.E.T. : 02.08.2029
- Şahin, H. (2009), Türkiye Ekonomisi (10.Baskı), Ezgi Kitapevi, Bursa.
- Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya.iran/ulke-profili/turkiye-ile-ticaret S.E.T.: 01.01.2020. Trademap, Trademap-mirrordata/iran, S.E.T. 09.07.2020.
- TÜİK, https://dat.tuik.gov.tr/kategori/get kategori?P=dis-ticaret-1048&d’l=1, S.E.T. :10.08.2022
- Türkiye İhracatçılar Meclisi, http://www.tim.org.tr/files/downloads/Paporlar/TIM_Faaliyet_Raporu-2018-2018.pdf, S.E.T.10.12.2018
Investigation of The Iran-Turkey Foreign Trade With The Input Output Model and Key Sectors Definition
Öz
There is a close relationship between national development and planning. The basis of development is to eliminate under development. In this direction, a plan is needed to use scarce resources effectively. The countries where economic planning is most frequently used are underdeveloped and developing countries. These countries are in an effort to reach a higher level of development by making the necessary changes in their economic and social structures and to close the gap between them and the developed countries. In developed countries, planning activities are generally limited to eliminating the cyclical effects of the economy. In national, regional and sub-regional planning applications, it is very important to determine the economic structure, to know the direction and amount of domestic and foreign economic relations, in determining targets, making decisions and making forecasts. In this direction, an important tool in economic analysis and one of the widely used models is the Input-Output Model. The main purpose of this study is to analyze the economic structure of Turkey and Iran using the input and output tables obtained from the studies in the literature. For this purpose, the economic structures of the countries have been tried to be evaluated through analyzes made on the basis of the relevant sector.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Avcıl, Ceren (2020), Türkiye-İran Dış İlişkilerine Teorik Bir Bakış, International Social Sciences Studies Journal, 6, 1168-1177.
- Bruton, Henry, J. (1961), Notes on Development in Iran, Oconomic Development and Cultural Change, 9(4), 625-640.
- Daka İran Masası, https://dakairanmasasi.com/discover-iran/dis-ticaret/turkey-iran-dis-ticareti/, S.E.T. : 25.08.2022
- Daka İran Masası, https://dakairanmasasi.com/discover-turkey/46703182/, S.E.T. : 25.08.2022
- DEİK, https:/www. Deik.org.tr/raporlar-iran-ulke-profili-202, S.E.T. 17.08.2022.
- Dışişler Bakanlığı, https://mfa.gov.tr/iran-ekonomisi.tr.mfa S.E.T. 07.08.2022
- Dinler, Zeynel (2012) Bölgesel İktisat (9.baskı), Ekin Kitabevi, Bursa.
- Dünya Bankası, http://databank.worldbank.org, S.E.T. 15.03.2021.
- Ekonomi Bakanlığı, https://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIIiskiler/ulkeler/uke-masalari?, S.E.T. : 02.08.2022
- Ersungur, Ş. Mustafa, BOZ, Fusun Çelebi, ÇINAR, Ömer (2017), Türkiye ile BRICS Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-
- Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz, Business and Economics Research Journal, 8(3), 395-412.
- Ersungur, Ş. Mustafa, Bayramoğlu, Turgut, Pabuçcu, Hakan (2017), Türkiye’nin Almanya, Rusya ve Çin ile Ticari İlişkileri: Girdi-
- Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 252-267.
- Ersungur. Ş. Mustafa (2016) Bölgesel İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, İmaj Yayınevi, Ankara.
- Ersungur, Ş. Mustafa, Ekinci, E. Demet (2015), Türkiye ve Doğu Asaya Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-Çıktı
- Yöntemi ile Bir Analiz, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 721-748.
- Estatistical Center of İran, https://www.amarçorg.ir/english/iran-statistical-yearbook, S.E.T. : 20.08.2022
- IMF, www.imf.org S.E.T. : 01.10.2017
- İran Gümrük İdaresi, https://www.irica.gov.ir S.E.T. : 08.05.2018
- İran İktisat Bakanlığı, https://www.mefa.ir, S.E.T. : 10.02.2018
- İran Merkez Bankası, https://www.cbi.ir/simplelist/4454.aspx, S.E.T. : 09.02.2021
- Karrari, Samad, (2014), İran Ekonomisinin Yapısal Analizi: Girdi Çıktı Yöntemiyle Bir Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Kavyani, M. (2013), Dış İlişkiler Açılış, Dünyaye İktisat, No: 6003, http//www.donya-e-eqtesad.com./news/780243, S.E.T. 10.02.2014.
- Management and Planning Organization of İran, https://www.mporg.ir S.E.T. : 01.02.2020
- Merkez Amar İran, https://www.amar.org.ir, S.E.T. : 02.08.2029
- Şahin, H. (2009), Türkiye Ekonomisi (10.Baskı), Ezgi Kitapevi, Bursa.
- Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya.iran/ulke-profili/turkiye-ile-ticaret S.E.T.: 01.01.2020. Trademap, Trademap-mirrordata/iran, S.E.T. 09.07.2020.
- TÜİK, https://dat.tuik.gov.tr/kategori/get kategori?P=dis-ticaret-1048&d’l=1, S.E.T. :10.08.2022
- Türkiye İhracatçılar Meclisi, http://www.tim.org.tr/files/downloads/Paporlar/TIM_Faaliyet_Raporu-2018-2018.pdf, S.E.T.10.12.2018
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ekonomi |
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 20 Temmuz 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Temmuz 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
ISSN: 2667-4491
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;