Öz
Reading motivation is defined as one's motivation towards one's goals and beliefs about reading. Reading motivation is affected by the activities, interactions and learning of the individual with the text. In order for the text to be understood, the motivation for reading must be at a high level. Thanks to the reading motivation, the reader can regulate the purpose of reading, his mental activities, reading methods and the amount of reading. In this study, it is aimed to contribute to the studies to be carried out in this field by developing a scale with validity and reliability studies to determine the reading motivation of adults. The research is a quantitative study and was carried out using the scanning model. The sample of the study consists of adult individuals. After the literature review, an item pool of 52 items was created and presented to the expert opinion. In line with expert opinions, some items were removed from the scale form and reduced to 38 items. This form, which includes personal information at the beginning, was applied to a total of 209 people. The construct validity of the scale was examined by factor analysis and item-total correlations. As a result of the analyzes made, it can be stated that a valid and reliable measurement tool has been developed.
Anahtar Kelimeler
motivation reading motivation scale development Validity Reliability
Kaynakça
- Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Aydemir İleri, Z., & Öztürk, E. (2013). Metinlere yönelik okuma motivasyonu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(1), 66‐76.
- Baker, L., & Wigfield, A. (1999). Dimensions of children’s motivation for reading and their relations to reading activity and reading achievement. Reading Research Quarterly, 34, 452-477.
- Başaran, M., & Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kuramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
- Büyüköztürk, Ş.(2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Çakıroğlu, O., & Palancı, M. (2015). Okuma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1143-1156.
- Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual review of psychology, 53(1), 109-132.
- Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (1999). How motivation fits into a science of reading. Scientific Studies of Reading, 3(3), 199-205.
- Hidi, S. (2000). An interest researcher's perspective: The effects of extrinsic and intrinsic factors on motivation. In Intrinsic and extrinsic motivation (pp. 309-339). Academic Press.
- Karahan Ürün, B. (2015). Öğretmen adaylarının okumaya yönelik motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 1569-1586.
- Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 49-62.
- Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma ve kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. International Journal of Language Academy, 3(1), 57-72.
- Köklü, N. (1995). Tutumların ölçülmesi ve likert tipi ölçeklerde kullanılan seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 81-93.
- Kurnaz, H. (2019). Okuma iç motivasyonu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-250.
- Leech, N.L., Barrett, K.C., & Morgan, G.A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (second edition). Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classicd efinitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
- Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Unrau, N. J., & Quirk, M. (2014). Reading motivation and reading engagement: Clarifying commingled conceptions. Reading Psychology, 35, 260-284.
- Wang, J. H. Y., & Guthrie, J. T. (2004). Modeling the effects of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between US and Chinese students. Reading research quarterly, 39(2), 162-186.
- Wigfield, A., Guthire, J. T., Tonks, S., & Prencevich, K. C. (2004). Children’s motivation for reading domain specificity and instructional influences. The Journal of Educational Research, 97, 299-309.
- Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 260-271.
- Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478.
- Yıldız, M., & Aktaş, N. (2015). Okuma motivasyonu ve okumaya adanmışlık ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1349-1365.
- Yıldız, M., & Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
- Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S., & Çetinkaya, S. (2013). Yetişkin okuma motivasyonu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 348-359.
Öz
Okuma motivasyonu, kişinin okumayla ilgili hedef ve inançlarına yönelik motivasyonu olarak tanımlanmaktadır. Okuma motivasyonu, bireyin gerçekleştirdiği aktivitelerden, etkileşimlerden ve metin ile öğrenmesinden etkilenmektedir. Okunulan metnin anlaşılabilmesi için okumaya yönelik motivasyonun üst düzeyde olması gerekmektedir. Okuma motivasyonu sayesinde okuyucu okuma amacını, zihinsel faaliyetlerini, okuma yöntemlerini ve okuma miktarını düzenleyebilir. Bu doğrultuda yapılan çalışmada, yetişkinlerin okuma motivasyonlarını tespit etmeye yönelik olarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış bir ölçek geliştirilerek bu alanda yapılacak olan çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Araştırma nicel bir çalışma olup, tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi yetişkin bireylerden oluşmaktadır. Yapılan literatür taraması sonrası 52 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuş ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda bazı maddeler ölçek formundan çıkarılarak 38 maddeye düşürülmüştür. Başlangıç kısmında kişisel bilgilerin de yer aldığı bu form, toplam 209 kişiye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği, faktör analizi ve madde toplam korelâsyonlarına bakılarak incelenmiştir. Yapılan analizler neticesinde 28 maddeden oluşan 5 faktörlü bir ölçek elde edilmiştir. Ölçekteki maddelerin 12’si birinci faktörde, 5’i ikinci faktörde, 2’si üçüncü faktörde, 3’ü dördüncü faktörde ve 6’sı beşinci faktörde toplanmıştır. Ölçekteki 28 maddenin genelinden elde edilen Cronbach Alpha katsayısı ise 0,929 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bu sonuçlara göre geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirildiği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Motivasyon Okuma motivasyonu Ölçek geliştirme Geçerlik Güvenirlik
Kaynakça
- Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Aydemir İleri, Z., & Öztürk, E. (2013). Metinlere yönelik okuma motivasyonu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(1), 66‐76.
- Baker, L., & Wigfield, A. (1999). Dimensions of children’s motivation for reading and their relations to reading activity and reading achievement. Reading Research Quarterly, 34, 452-477.
- Başaran, M., & Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kuramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
- Büyüköztürk, Ş.(2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Çakıroğlu, O., & Palancı, M. (2015). Okuma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1143-1156.
- Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual review of psychology, 53(1), 109-132.
- Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (1999). How motivation fits into a science of reading. Scientific Studies of Reading, 3(3), 199-205.
- Hidi, S. (2000). An interest researcher's perspective: The effects of extrinsic and intrinsic factors on motivation. In Intrinsic and extrinsic motivation (pp. 309-339). Academic Press.
- Karahan Ürün, B. (2015). Öğretmen adaylarının okumaya yönelik motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 1569-1586.
- Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 49-62.
- Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma ve kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. International Journal of Language Academy, 3(1), 57-72.
- Köklü, N. (1995). Tutumların ölçülmesi ve likert tipi ölçeklerde kullanılan seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 81-93.
- Kurnaz, H. (2019). Okuma iç motivasyonu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-250.
- Leech, N.L., Barrett, K.C., & Morgan, G.A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (second edition). Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classicd efinitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
- Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Unrau, N. J., & Quirk, M. (2014). Reading motivation and reading engagement: Clarifying commingled conceptions. Reading Psychology, 35, 260-284.
- Wang, J. H. Y., & Guthrie, J. T. (2004). Modeling the effects of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between US and Chinese students. Reading research quarterly, 39(2), 162-186.
- Wigfield, A., Guthire, J. T., Tonks, S., & Prencevich, K. C. (2004). Children’s motivation for reading domain specificity and instructional influences. The Journal of Educational Research, 97, 299-309.
- Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 260-271.
- Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478.
- Yıldız, M., & Aktaş, N. (2015). Okuma motivasyonu ve okumaya adanmışlık ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1349-1365.
- Yıldız, M., & Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
- Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S., & Çetinkaya, S. (2013). Yetişkin okuma motivasyonu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 348-359.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Alan Eğitimleri |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 3 Temmuz 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Temmuz 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Mart 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 7 Sayı: 1 |
ISSN: 2667-4491
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;