Öz
Bu makalede Basra ve Kûfe Nahiv ekollerinin kırâatlere yaklaşımları yönünden mukayese edilmiştir. Bilindiği üzere Arap dilinin teşekkülünde önemli bir yere sahip olan nahiv ekolleri ve temsilcileri görüşleri ile İslami ilimlerin çoğunluğuna kaynaklık etmiştir. Arap dili gramerindeki kaide ve kuralları çoğunlukla bu ekollerin görüşleri üzerine bina edilmiştir. Basra ve Kûfe ekolleri bu görüşlerini belirlemede İslam’ın temel kaynağı olan Kur’ân’ı kerimden çokça yararlanmışlardır. Nitekim bazı alimlerin görüşleri Arap dilinin Kur’ân’ın inzalinde sonra kaide ve kuralları net bir şekilde ortaya konulduğu yönündedir. Bu bağlamada Kur’ânı referans alan bu ekoller Kur’ân’ın farklı okuyuş şekillerini görmezden gelmeleri imkansızdır. Kur’ân’daki kırâat farklılıkları birçok İslami ilme kaynaklık noktasında dayanaklık ettiği gibi nahiv ilminde kaynaklık etmiştir. Basra ve Kûfe ekolleri Arap dili grameri yönünden birçok eserde mukayese edilmiştir. Ancak bu ekollerin kırâatlere bakışı ve farklı okuyuşları değerlendirmeleri yöntemi üzerinden müstakil olarak kıyas edilmediği tespit edilmiştir. Bu çalışmada Basra ve Kûfe ekol temsilcilerinin bireysel görüşleri çerçevesinde kırâatlere bakışı ve değerlendirmeleri karşılıklı olarak tespit edilmiştir. Bu çerçevede alana katkısı olması bakımından ve sonraki çalışmalara kaynaklık etmesi düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahfeş el-Evsat, Ebu’l-Hasen el-Mucâşiʿî el-Belhî el-. Meʿâni’l-Kur’ân. ed. Hudâ Mahmûd Kırâʿa. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 1411.
- Benna, Dimyatî Ahmed b. Muhammed. İthâfü fudalâi’l-beşer fi’l-kırââti’l-erbe’ate aşer. thk. Enes Mehre. 1 Cilt. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 1. Basım, 1998.
- Dânî, bû Amr Osman b. Said. Kitabu’t-Teysir fi’l-kırâati’s seb’a. thk. Otto Pertzl. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 2. Basım., 1984.
- Ebû ʿAlî el-Fârisî, Ebû ʿAlî el-Hasen b. Ahmed b. ʿAbdulğaffâr. el-Hucce li’l-Kurrâi’s-Sebʿa. ed. Bedruddîn Kahvecî, Beşîr Cuveycâbî. Dımaşk; Beyrut: Dâru’l-Meʾmûn, 1413.
- Ferrâ, Ebi Zekeriya Yahya b. Ziyad. Meâni’l-Kur’ân. thk. en-Neccar Muhammed Ali, en-Necati, Ahmed Yusuf. 3 Cilt. Beyrut: Âlemü’lkütüb, 1983.
- İbn Cezerî, Ebü’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Alî. en-Neşr fi’l-Kırââti’l-Aşr. thk. Ali Muhammed Dabbâğ. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 4. Basım, 2011.
- İbn Hâleveyh, Ebû Abdullah Hüseyin b. Ahmed. el-Hücce fi’l-Kırâati’s-Seb’. thk. Sâlim Mukrim Abdul‘âli. Kahire: Dâru’ş-Şürûk, 3. Basım, 1989.
- İbn Mucâhid, Ebû Bekir Ahmed b. Mûsâ b. el-Abbâs. Kitâbu’s-Seb‘a fi’l-Kırâât. thk. Şevkî Dayf. Kâhire: Dâru’l-Meârif, III., 1980.
- İbn Zencele, Ebû Zür‘a Abdurrahman b. Muhammed. Hüccetü’l-Kırâat. thk. Saîd el-Afgânî. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 5. Basım, 1997.
- İbnu’s-Sikkît, Ebû Yûsuf Yaʿkûb b. İshâk. el-Kenzu’l-Luğavî fî’l-Leseni’l-ʿArabî. ed. August Hefner. Kahire: y.y., ts.
- Kurtubî, Muhammed b. Ahmed el-. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Bereddûnî - İbrahim Etfeyyiş. 20 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
- Mekkî b. Ebî Tâlib, Mekkî b. Hammûş b. Muhammed b. Muhtar. el-Keşf ʿan vücûhi’l-kırâʾâti’s-sebʿ ve ʿilelihâ ve hucecihâ. thk. Muhyeddin Ramazan. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1984.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Kâmil fî’l-Luğa ve’l-Edeb. thk. Muḥammed Ebû’l-Faḍl İbrâhîm. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-ʿArabî, 1417.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Muḳteḍab. thk. Muḥammed ʿAbdulḫâlıḳ ʿAḍîme. 4 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Muḳteḍab. thk. Muḥammed ʿAbdulḫâlıḳ ʿAḍîme. 4 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
- Nehhâs, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. İsmâ‘îl. İ’rabu’-Kur’ân. thk. Züheyr Gazi Zahi. 5 Cilt. Kahire: Âlemu’l-Kütüb, 2. Basım, 1985.
- Saʿleb, Ebû’l-ʿAbbâs Ahmed b. Yahyâ eş-Şeybânî. Mecâlisu S̱aʿleb. b.y.: y.y., ts.
- Sibeveyh, Ebû Beşer Amr b. Osman. el-Kitâb. thk. Abdüsselam Muhammed Harun. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 3. Basım, 1988.
- Sîbeveyh, Ebû Bişr ʿAmr b. ʿOsmân b. Kanber el-Hârisî. el-Kitâb. ed. ʿAbdusselâm Muhammed Hârûn. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 1408.
- Temel, Ali. Dilbilimsel Tefsirlerde Kırâatlere Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhim b. es-Serî. Me‘âni’l-Kur’ân ve iʿrâbuhû. thk. Abdülcelîl Abdüh Çelebî. Beyrut: Âlemü’lkütüb, 1988.
Öz
In this article, Basra and Kufa schools of Nahw will be compared in terms of their approaches to qiraat. As it is known, the schools of grammar, which have an important place in the formation of the Arabic language, and their representatives have been the source of the majority of Islamic sciences with their views. The principles and rules of Arabic grammar are mostly based on the views of these schools. The schools of Basra and Kufa made extensive use of the Qur'an, the main source of Islam, in determining their views. As a matter of fact, some scholars believe that the Arabic language was clearly laid down after the revelation of the Qur'an. In this context, it is impossible for these schools of thought to ignore the different ways of reading the Qur'an. The differences in the Qur'an have been the source of many Islamic sciences, as well as the source of the science of grammar. He schools of Basra and Kufa have been compared in many works in terms of Arabic grammar. However, it was found that these schools were not independently compared in terms of their view of the qiraat and their evaluation of different readings. In this study, the views and evaluations of the representatives of the Basra and Kufa schools will be mutually determined within the framework of their individual views. In this framework, it is thought to contribute to the field and to be a source for future studies.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahfeş el-Evsat, Ebu’l-Hasen el-Mucâşiʿî el-Belhî el-. Meʿâni’l-Kur’ân. ed. Hudâ Mahmûd Kırâʿa. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 1411.
- Benna, Dimyatî Ahmed b. Muhammed. İthâfü fudalâi’l-beşer fi’l-kırââti’l-erbe’ate aşer. thk. Enes Mehre. 1 Cilt. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 1. Basım, 1998.
- Dânî, bû Amr Osman b. Said. Kitabu’t-Teysir fi’l-kırâati’s seb’a. thk. Otto Pertzl. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 2. Basım., 1984.
- Ebû ʿAlî el-Fârisî, Ebû ʿAlî el-Hasen b. Ahmed b. ʿAbdulğaffâr. el-Hucce li’l-Kurrâi’s-Sebʿa. ed. Bedruddîn Kahvecî, Beşîr Cuveycâbî. Dımaşk; Beyrut: Dâru’l-Meʾmûn, 1413.
- Ferrâ, Ebi Zekeriya Yahya b. Ziyad. Meâni’l-Kur’ân. thk. en-Neccar Muhammed Ali, en-Necati, Ahmed Yusuf. 3 Cilt. Beyrut: Âlemü’lkütüb, 1983.
- İbn Cezerî, Ebü’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Alî. en-Neşr fi’l-Kırââti’l-Aşr. thk. Ali Muhammed Dabbâğ. Beyrut: Daru’l Kutubi’l İlmiyye, 4. Basım, 2011.
- İbn Hâleveyh, Ebû Abdullah Hüseyin b. Ahmed. el-Hücce fi’l-Kırâati’s-Seb’. thk. Sâlim Mukrim Abdul‘âli. Kahire: Dâru’ş-Şürûk, 3. Basım, 1989.
- İbn Mucâhid, Ebû Bekir Ahmed b. Mûsâ b. el-Abbâs. Kitâbu’s-Seb‘a fi’l-Kırâât. thk. Şevkî Dayf. Kâhire: Dâru’l-Meârif, III., 1980.
- İbn Zencele, Ebû Zür‘a Abdurrahman b. Muhammed. Hüccetü’l-Kırâat. thk. Saîd el-Afgânî. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 5. Basım, 1997.
- İbnu’s-Sikkît, Ebû Yûsuf Yaʿkûb b. İshâk. el-Kenzu’l-Luğavî fî’l-Leseni’l-ʿArabî. ed. August Hefner. Kahire: y.y., ts.
- Kurtubî, Muhammed b. Ahmed el-. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Bereddûnî - İbrahim Etfeyyiş. 20 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
- Mekkî b. Ebî Tâlib, Mekkî b. Hammûş b. Muhammed b. Muhtar. el-Keşf ʿan vücûhi’l-kırâʾâti’s-sebʿ ve ʿilelihâ ve hucecihâ. thk. Muhyeddin Ramazan. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1984.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Kâmil fî’l-Luğa ve’l-Edeb. thk. Muḥammed Ebû’l-Faḍl İbrâhîm. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-ʿArabî, 1417.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Muḳteḍab. thk. Muḥammed ʿAbdulḫâlıḳ ʿAḍîme. 4 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
- Muberred, Ebû’l-ʿAbbâs Muḥammed b. Yezîd el-Ezdî el-. el-Muḳteḍab. thk. Muḥammed ʿAbdulḫâlıḳ ʿAḍîme. 4 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
- Nehhâs, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. İsmâ‘îl. İ’rabu’-Kur’ân. thk. Züheyr Gazi Zahi. 5 Cilt. Kahire: Âlemu’l-Kütüb, 2. Basım, 1985.
- Saʿleb, Ebû’l-ʿAbbâs Ahmed b. Yahyâ eş-Şeybânî. Mecâlisu S̱aʿleb. b.y.: y.y., ts.
- Sibeveyh, Ebû Beşer Amr b. Osman. el-Kitâb. thk. Abdüsselam Muhammed Harun. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 3. Basım, 1988.
- Sîbeveyh, Ebû Bişr ʿAmr b. ʿOsmân b. Kanber el-Hârisî. el-Kitâb. ed. ʿAbdusselâm Muhammed Hârûn. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, 1408.
- Temel, Ali. Dilbilimsel Tefsirlerde Kırâatlere Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhim b. es-Serî. Me‘âni’l-Kur’ân ve iʿrâbuhû. thk. Abdülcelîl Abdüh Çelebî. Beyrut: Âlemü’lkütüb, 1988.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İslam Araştırmaları (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 3 Temmuz 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Temmuz 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mayıs 2024 |
| Kabul Tarihi | 28 Haziran 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 7 Sayı: 1 |
ISSN: 2667-4491
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;